Tìm hướng xử lý tro, xỉ từ các nhà máy nhiệt điện đốt than

Về vấn đề này, Quyết định số 1696/QĐ-TTg ngày 23/9/2014 của Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra một số giải pháp thực hiện xử lý tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy hóa chất phân bón là sử dụng làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng. Mặc dù vậy, đây là vấn đề đang gặp nhiều khó khăn.

Theo ông Nguyễn Văn Thanh, Trưởng phòng An toàn sức khỏe và Môi trường (Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng), mỗi ngày Công ty Vũng Áng thải 3.000 tấn tro xỉ (tương đương 1 triệu tấn tro xỉ/năm). Mặc dù theo Quyết định 1696, Nhà máy đã hợp tác với một số doanh nghiệp như: Xi măng Sông Gianh, Xi măng Hoàng Mai để đưa vào sử dụng làm nguyên liệu đầu vào sản xuất xi măng nhưng sau một thời gian, việc này đã bị ngừng lại.

Nguyên nhân là do cảnh sát môi trường kiểm tra và cho rằng các nhà máy này sử dụng tro xỉ khi chưa được phép vì theo Nghị định 38, tất cả các đơn vị tiêu thụ và sử dụng tro xỉ phải có đánh giá tác động môi trường, cụ thể là vật liệu đưa vào sản xuất tại các nhà máy này phải ghi rõ là sử dụng tro bay của các nhà máy nhiệt điện. Đồng thời yêu cầu các doanh nghiệp liên kết sớm xin phép Bộ TN&MT cấp phép sử dụng vật liệu tro xỉ.

“Tuy nhiên, việc xin cấp phép này đang gặp khó khăn vì khi xây dựng các nhà máy xi măng không nói rõ việc sử dụng tro xỉ làm nguyên liệu đầu vào để sản xuất”, ông Thanh cho biết.

Về vấn đề xử lý chất thải từ các nhà máy nhiệt điện đốt than, đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, với khí thải từ các nhà máy nhiệt điện, hiện EVN đang sử dụng hệ thống lọc bụi, xử lý lưu huỳnh, ni tơ trong khói thải. Còn với nước thải, toàn bộ hệ thống nhà máy nhiệt điện của EVN đều xây dựng hệ thống xử lý nước thải công nghiệp đạt quy chuẩn quốc gia về môi trường, nước thải được tái sử dụng để phục vụ bãi xỉ, tưới ẩm kho than.

Đặc biệt, về việc tái sử dụng tro, xỉ than, các nhà máy nhiệt điện đốt than ở miền Bắc (Phả Lại, Uông Bí, Quảng Ninh, Hải Phòng, Ninh Bình, Nghi Sơn 1) hiện đều có đơn vị tiêu thụ.  Còn tại miền Nam, Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 2 đã ký hợp đồng với Công ty Mãi Xanh bao tiêu toàn bộ lượng tro xỉ trong cả đời dự án để sản xuất vật liệu xây dựng, gạch không nung, kết cấu bê tông lấn biển…và xuất thành phẩm bằng đường biển qua cảng tổng hợp Vĩnh Tân. Thời gian nhận tro, xỉ sẽ bắt đầu từ ngày 1/1/2017.

Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1 cũng đã ký hợp đồng mua bán tro, xỉ với 3 doanh nghiệp, số lượng khoảng 1,62 triệu tấn/năm.

Bên cạnh đó, EVN cũng kiến nghị Bộ Xây dựng xem xét, chỉ đạo nghiên cứu, ban hành hoặc cho phép áp dụng một số tiêu chuẩn, hướng dẫn kỹ thuật đối với tro xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện như: Yêu cầu kỹ thuật của tro, xỉ, thạch cao để sản xuất vật liệu xây dựng; yêu cầu kỹ thuật vật liệu tro, xỉ dùng cho san nền và gia cố nền; hướng dẫn kỹ thuật sử dụng tro, xỉ trong san nền công trình dân dụng và hạ tầng kỹ thuật, đường giao thông; hướng dẫn kỹ thuật sử dụng tro, xỉ và các chất kết dính phù hợp để sản xuất gạch không nung; sử dụng tro bay thay thế cho đất sét để sản xuất clinke trong sản xuất xi măng; ….

PGS.TS. Trương Duy Nghĩa (Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật nhiệt Việt Nam) khẳng định với khối lượng tro, xỉ thải ra rất lớn của các nhà máy nhiệt điện than thì việc tận dụng lượng chất thải này làm vật liệu xây dựng là biện pháp triệt để và duy nhất.

Về phía Bộ Công Thương, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng khẳng định việc phát triển các nhà máy nhiệt điện than vẫn là giải pháp quan trọng và tối ưu trong tình hình hiện nay. Bởi, nhiệt điện than có chi phí thấp hơn các nguồn sản xuất điện khác (thủy điện, nhiệt điện khí, nhiệt điện dầu, điện từ năng lượng tái tạo…) và nguồn nguyên liệu cho các nhà máy này cũng dồi dào hơn, giúp Việt Nam giảm được giá thành trong sản xuất.

Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cũng thừa nhận việc phát triển nhiệt điện than đang gây ra nhiều vấn đề môi trường do lượng chất thải (rắn, nước, khí) từ các nhà máy này. Tuy nhiên, Thứ trưởng cho rằng đây là vấn đề có thể giải quyết được và chi phí để giải quyết lượng chất thải này cũng không phải quá lớn.

Để làm được việc này, cần thay đổi thói quen trong xã hội như chuyển từ sử dụng gạch nung sang gạch không nung được sản xuất từ tro, xỉ than hay sử dụng tro, xỉ để san lấp mặt bằng... Như vậy, sẽ xử lý được vấn đề môi trường mà vẫn bảo đảm được an ninh năng lượng quốc gia, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng nói.

Nguồn: chinhphu.vn