Thời tiết khắc nghiệt ảnh hưởng đến Hoa Kỳ, Châu Âu

Đợt đóng băng kéo dài, chứng kiến ​​nhiều nhiệt độ tối đa và tối thiểu lạnh kỷ lục mới, là do một luồng  không khí lạnh ở Bắc Cực di chuyển xuống từ Canada đến tận Texas.

Hơn 100 triệu người trên 1,6 triệu km² đã được cảnh báo bão mùa đông, theo Cơ quan Thời tiết Quốc gia Hoa Kỳ. Khoảng 73% lục địa Hoa Kỳ đã bị bao phủ bởi tuyết vào nửa đêm ngày 16 tháng 2, mức độ lớn nhất được ghi nhận trong cơ sở dữ liệu có từ năm 2003.

Một số vùng của Texas lạnh hơn Alaska. Theo các bản tin, Dallas đã đạt mức thấp nhất là 4°F (-16°C) vào ngày 15 tháng 2, nhiệt độ lạnh nhất mà thành phố từng thấy kể từ năm 1989. Nhiệt độ gần 60°F (15,6°C) là đặc trưng của thời điểm này trong năm. Nhiệt độ tại Sân bay quốc tế của Houston là 17°F      (-8°C).

Theo báo cáo, 4 triệu người ở Texas không có điện. Dữ liệu vệ tinh do NASA công bố cho thấy mức độ mất điện do tiểu bang chìm trong bóng tối.

Cơ quan Thời tiết Quốc gia Hoa Kỳ cho biết, nhiệt độ lạnh bất thường sẽ tiếp tục cho đến ngày 19 tháng Hai. “Nhiệt độ tối đa và tối thiểu hàng ngày lạnh kỷ lục có khả năng sẽ tăng lên ở Nam Trung Bộ Hoa Kỳ cho đến sáng thứ Bảy. Đồng bằng và Thung lũng Mississippi có thể mong đợi nhiệt độ bất thường hàng ngày dao động từ 20 đến 30 độ F dưới mức bình thường”.

Bão và lạnh ở Châu Âu

Liên bang Nga và các khu vực phía Bắc của châu Âu đã phải hứng chịu thời tiết rất lạnh vào giữa tháng Hai, cùng với một loạt các cơn bão Đại Tây Dương. Nam Âu và Địa Trung Hải chứng kiến ​​những trận bão tuyết lớn, bao gồm cả ở Tây Ban Nha. Hy Lạp đã bị bao phủ bởi tuyết trong tuần ngày 15 tháng 2 và tuyết đã làm tăng thêm những thảm họa nhân đạo của người dân ở Syria và Yemen.

Vương quốc Anh chứng kiến ​​đêm tháng 2 lạnh nhất kể từ năm 1955, với nhiệt độ ở Braemar, Aberdeenshire giảm xuống âm 23,0°C vào ngày 10 tháng 2, theo Trung tâm khí tượng của Vương quốc Anh.

Ở Scandinavia, Latvia có nhiệt độ không khí trung bình vào mùa đông 2020/2021 là -3,7°C, lạnh nhất kể từ năm 2012/2013 và cũng có tuyết phủ dày nhất kể từ đó. Trong mười ngày đầu tháng Hai, nhiệt độ không khí trung bình ở Latvia là -8,8°C, thấp hơn 5,0°C so với mức tiêu chuẩn của thập kỷ (1981-2010).

Tại Đức, vào tuần đầu ngày 8 tháng 2, nhiệt độ tại nhiều trạm quan sát đã giảm xuống dưới -20°C, phá vỡ kỷ lục hàng tháng, trong khi ngay cả những vùng trũng thấp cũng phải hứng chịu tuyết rơi dày đặc, theo Deutsche Wetterdienst. Các kênh đào ở Hà Lan bị đóng băng - một sự kiện ngày càng hiếm.

Tiếp theo là thời tiết ôn hòa bất thường ở Trung Âu. Göttingen ở Đức đã chứng kiến ​​sự chênh lệch nhiệt độ lớn (và kỷ lục) là 41,9°C trong khoảng thời gian chưa đầy một tuần vào tháng Hai, dao động từ -3,8°C vào ngày 14.02,21 lên 18,1°C vào ngày 21.2. 21.

Sự nóng lên đột ngột của tầng bình lưu

Thời tiết khắc nghiệt của tháng Hai được kích hoạt bởi các mô hình hoàn lưu khí quyển có quy mô lớn và liên kết với nhau và một sự kiện khí tượng gần đây được gọi là Sự kiện ấm lên đột ngột ở tầng bình lưu, cách Bắc Cực khoảng 30 km.

Dao động Bắc Cực 2021

Sự kiện ấm lên ở tầng bình lưu đã dẫn đến sự suy yếu của xoáy cực, là một khu vực có áp suất thấp và không khí lạnh bao quanh các cực Bắc và Nam của Trái đất, với các luồng gió xoáy theo hướng Tây xoay quanh chúng. Thông thường, những cơn gió đó đủ mạnh để giữ không khí lạnh nhất ở Bắc Cực trong suốt mùa đông. Sự suy yếu cho phép không khí lạnh tràn ra các khu vực vĩ ​​độ trung bình, bao gồm cả Mỹ và để không khí ấm hơn tràn vào Bắc Cực.

Một chỉ số được gọi là Dao động Bắc Cực đo mức độ mà không khí vùng cực bị giữ lại ở Bắc Cực hoặc tràn về phía nam. Dao động Bắc Cực dương cho thấy không khí lạnh bị mắc kẹt ở Bắc Cực; và dao động Bắc cực âm có nghĩa là không khí lạnh tràn xuống phía nam khi luồng phản lực suy yếu.

Sự gián đoạn lặp đi lặp lại của xoáy cực đã dẫn đến một dao động Bắc Cực âm mạnh kể từ đầu tháng 12 năm 2020. Điều này chuyển thành một mô hình lục địa lạnh, Bắc Cực ấm áp, với các đợt lạnh ở châu Âu, cũng như các đợt mưa lớn đặc biệt ở Nam Âu và các quốc gia Địa Trung Hải, và các cơn bão Đại Tây Dương.

Vai trò của biến đổi khí hậu

Những đợt rét là bất thường nhưng không phải là ngoại lệ. Và trái ngược với Bắc Mỹ, các khu vực khác trên thế giới lại ấm lên một cách bất thường. Sau đợt lạnh giá, nhiều khu vực ở Trung Âu trở nên ấm áp một cách bất thường.

Nhìn chung, các đợt lạnh ngày càng trở nên không thường xuyên hơn do hậu quả của biến đổi khí hậu và đã có sự suy giảm các giá trị nhiệt độ lạnh kỷ lục mới do hiện tượng ấm lên toàn cầu. Tuy nhiên, nhiệt độ băng giá và tuyết sẽ tiếp tục là một phần của kiểu thời tiết điển hình của chúng ta trong mùa đông Bắc bán cầu.

Trong Báo cáo Đánh giá lần thứ Năm của mình, Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu cho biết họ "hầu như chắc chắn rằng sẽ có nhiệt độ cực nóng và cực lạnh thường xuyên hơn trên hầu hết các khu vực đất liền vào khoảng thời gian hàng ngày và theo mùa khi nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng lên. Rất có thể Các đợt nắng nóng sẽ xảy ra với tần suất và thời gian cao hơn. Thỉnh thoảng, các đợt rét lạnh khắc nghiệt vào mùa đông lạnh giá sẽ tiếp tục xảy ra ".

Nghiên cứu vẫn đang tiếp tục dựa trên sự phân bổ của nhiệt độ khắc nghiệt (các sự kiện lạnh và ấm) được quan sát đôi khi trong mùa đông bán cầu bắc. Với sự nóng lên của Bắc Cực nhanh hơn gấp đôi so với mức trung bình toàn cầu, người ta đặc biệt quan tâm đến việc các khối không khí ở Bắc Cực ấm lên và băng biển suy giảm đang ảnh hưởng đến lưu thông đại dương và dòng hải lưu, do đó tác động đến thời tiết ở các vĩ độ trung bình.

Tin Vụ KHCN tổng hợp