Kỷ lục nhiệt độ mới, các mối đe dọa an ninh lương thực có thể xảy ra khi El Niño tiếp diễn

Hạn hán do El Niño gây ra ở Ziway Dugda, vùng Oromia của Ethiopia, đang ảnh hưởng đến mọi gia đình và họ không có đủ thức ăn ở nhà để nuôi sống bản thân.

Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) cho biết sự phát triển của mô hình khí hậu El Nino ở Thái Bình Dương trong năm nay ngày càng có nhiều khả năng xảy ra, với nhiệt độ cao nguy hiểm và các hiện tượng thời tiết cực đoan được dự báo.

El Niño và La Niña là những hiện tượng tự nhiên mà WMO mô tả là “những động lực chính của hệ thống khí hậu Trái đất”. Sau ba năm xảy ra hiện tượng La Niña, có liên quan đến việc làm mát đại dương, thế giới phải đối mặt với 80% khả năng xảy ra hiện tượng El Niño phát triển từ tháng 7 đến tháng 9. Các dấu hiệu nhận biết là sự nóng lên của bề mặt đại dương ở vùng nhiệt đới trung tâm và phía đông Thái Bình Dương. Với khả năng thấp hơn một chút, nó có thể phát triển sớm hơn. Tổng thư ký WMO, Giáo sư Petteri Taalas nhấn mạnh rằng, theo báo cáo Tình trạng Khí hậu Toàn cầu của cơ quan này, 8 năm từ 2015 đến 2022 là khoảng thời gian nóng nhất từng được ghi nhận. Điều này thậm chí còn xảy ra trong ba năm trong số đó, "chúng ta có La Niña làm mát và điều này đóng vai trò hạn chế tạm thời đối với sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu". Người đứng đầu WMO cũng cảnh báo rằng sự phát triển của El Nino “rất có thể sẽ dẫn đến một đợt nóng lên toàn cầu mới và tăng khả năng phá vỡ các kỷ lục về nhiệt độ”.

Chuẩn bị cho El Nino

Sự kiện El Niño “diễn ra rất mạnh” năm 2014-2015, kết hợp với sự nóng lên của bầu khí quyển do khí nhà kính gây ra, khiến năm 2016 trở thành năm nóng nhất được ghi nhận. WMO cho biết, tác động của hiện tượng El Niño sắp tới đối với nhiệt độ toàn cầu có thể sẽ rõ ràng nhất vào năm 2024. Giáo sư Taalas nhấn mạnh rằng thế giới “nên chuẩn bị” cho El Niño, hiện tượng có thể gây ra nhiều hiện tượng thời tiết và khí hậu cực đoan hơn, bao gồm lượng mưa lớn và hạn hán, tùy thuộc vào khu vực. Ông cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của các dịch vụ cảnh báo sớm, có thể giúp cung cấp thông tin hành động và tránh những tác động xấu nhất của thời tiết khắc nghiệt. Ngày nay, khoảng 100 quốc gia trên thế giới không có dịch vụ thời tiết đầy đủ, theo WMO.

Lũ lụt hoặc hạn hán, tùy theo khu vực

WMO nói rằng cho đến nay không có dấu hiệu nào về cường độ hoặc thời gian của El Niño tiềm ẩn sắp tới và không có hai sự kiện El Niño nào giống nhau, đó là lý do tại sao cần phải giám sát chặt chẽ để xác định chính xác các tác động. Tuy nhiên, cơ quan này chỉ ra rằng các sự kiện El Niño “thường liên quan” đến lượng mưa tăng lên, có thể gây ra lũ lụt, ở các vùng phía nam của Nam Mỹ, miền nam Hoa Kỳ, trung tâm châu Á và vùng Sừng châu Phi. Trong khi WMO lưu ý rằng nó có thể mang lại “thời gian nghỉ ngơi” sau đợt hạn hán kéo dài ở vùng Sừng châu Phi, El Nino cũng có thể gây ra “hạn hán nghiêm trọng” ở Australia, Indonesia và một số khu vực phía nam châu Á.

Tác động đến an ninh lương thực

Với số lượng kỷ lục những người phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng, Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) tuần trước cho biết họ đang “rà soát kỹ lưỡng các khu vực trên toàn cầu đặc biệt dễ bị tổn thương bởi El Nino” và hỗ trợ các quốc gia giảm thiểu rủi ro. FAO chỉ ra rằng Nam Phi, Trung Mỹ và Caribê và một số khu vực của châu Á là những khu vực cần quan tâm đặc biệt, nơi nhiều người đã bị mất an ninh lương thực và “các mùa vụ chính rơi vào tình trạng thời tiết khô hạn điển hình của El Nino”. Cơ quan này cũng lưu ý rằng các quốc gia sản xuất và xuất khẩu ngũ cốc lớn như Úc, Brazil và Nam Phi nằm trong số các quốc gia có nguy cơ bị khô hạn, mặt khác, lượng mưa quá nhiều có thể ảnh hưởng đến các nhà xuất khẩu ngũ cốc Argentina, Thổ Nhĩ Kỳ và Hoa Kỳ.

Hành động sớm để ngăn chặn nạn đói

Rein Paulsen, người đứng đầu Văn phòng Khẩn cấp và Khả năng phục hồi của FAO cho biết: “Những cảnh báo sớm có nghĩa là chúng tôi phải thực hiện hành động sớm và dự đoán, đồng thời chúng tôi sẽ hỗ trợ các Thành viên của mình trong những nỗ lực này, trong phạm vi tối đa các nguồn lực cho phép”. Cơ quan này nhấn mạnh rằng cùng với các tổ chức khác của Liên Hợp Quốc, họ đã làm việc trong nhiều năm để phát triển các kế hoạch hành động dự đoán cho một số quốc gia và sẵn sàng “hành động sớm, phối hợp với các chính phủ và đối tác”, nếu các dự báo trở thành hiện thực. Các biện pháp can thiệp kịp thời có thể được lên kế hoạch trước bao gồm thiết lập các cửa hàng hạt giống cộng đồng, đánh giá dự trữ lương thực chiến lược và tăng cường giám sát sức khỏe động vật.

Nguồn: https://news.un.org/en/story/2023/05/1136312

Vụ KHCN và HTQT