Bình Dương nâng cao vai trò khí tượng thủy văn

Thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư và Quyết định số 497/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Bình Dương đã trình Tỉnh ủy Bình Dương ban hành Kế hoạch số 51-KH/TU ngày 02/03/2022 và UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 4336/KH-UBND ngày 25/8/2022. Trên cơ sở đó, Sở TN&MT Bình Dương cũng đã xây dựng Kế hoạch số 3428/KH-STNMT ngày 20/9/2022 triển khai thực hiện Kế hoạch số 4336/KH-UBND. Theo đó, Sở TN&MT tập trung nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm về vai trò, vị trí tầm quan trọng của công tác KTTV; hoàn thiện thể chế, chính sách, thực hiện tốt các chính sách về KTTV; xây dựng cơ sở dữ liệu về KTTV và khai thác, sử dụng thông tin, dữ liệu KTTV; lồng ghép các nội dung về KTTV và biến đổi khí hậu, giảm thiểu phát thải khí nhà kính vào Quyết định số 2218/QĐ-UBND ngày 30/8/2023 của UBND tỉnh về điều chỉnh Kế hoạch Bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh Bình Dương.

Hiện nay, UBND tỉnh Bình Dương đã phê duyệt Chương trình quan trắc chất lượng môi trường, tài nguyên nước dưới đất và thủy văn trên địa bàn tỉnh năm 2024 tại Quyết định số 2869/QĐ-UBND ngày 06/11/2023 của UBND tỉnh Bình Dương; định kỳ rà soát, cập nhật danh mục các công trình, chủ công trình phải quan trắc và cung cấp thông tin, dữ liệu KTTV, kết quả có 3 công trình hồ chứa thuộc đối tượng phải quan trắc KTTV theo quy định của Luật Khí tượng thủy văn, Nghị định số 38/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 và Nghị định số 48/2020/NĐ-CP ngày 15/4/2020 của Chính phủ. Tỉnh Bình Dương còn áp dụng định mức kinh tế kỹ thuật mạng lưới trạm KTTV theo Thông tư số 24/2022/TT-BTNMT ngày 30/12/2022 của Bộ TN&MT; xây dựng Đơn giá hoạt động mạng lưới trạm KTTV trên địa bàn tỉnh làm cơ sở đặt hàng các chương trình quan trắc KTTV.

Đồng thời, Bình Dương cũng đã định kỳ xây dựng kế hoạch phòng chống thiên tai 5 năm và hàng năm để chủ động công tác phòng ngừa, ứng phó với từng cấp độ rủi ro thiên tai; báo cáo tổng hợp về thiên tai, tình hình thiệt hại do thiên tai năm 2023 xảy ra trên địa bàn tỉnh để cung cấp cho Tổng cục KTTV (Bộ TN&MT); hoàn thiện mạng lưới KTTV chuyên dùng trên địa bàn tỉnh, lồng ghép mạng lưới trạm quan trắc chất lượng thành phần môi trường tích hợp vào nội dung Quy hoạch tỉnh Bình Dương thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; tổ chức thanh tra, kiểm tra vi phạm hành lang kỹ thuật công trình KTTV trên địa bàn tỉnh theo Quy chế phối hợp của UBND tỉnh Bình Dương trong công tác quản lý Nhà nước về KTTV. Cạnh đó, địa phương còn chủ động tham gia, phối hợp với các đơn vị liên quan trong bảo vệ công trình khí tượng trên địa bàn quản lý.

Nâng cao năng lực dự báo

Hiện tại, Sở TN&MT Bình Dương đã đầu tư, nâng cấp thiết bị, thu thập và xử lý số liệu tự động tại Trạm thủy văn chuyên dùng Tân Uyên từ quan trắc thủ công sang tự động, vận hành 2 trạm thủy văn chuyên dùng do tỉnh Bình Dương đầu tư tăng tần suất quan trắc mực nước lên thành đo 5 phút/lần vào mùa lũ và 10 phút/lần vào mùa kiệt nhằm tạo bề dầy cho chuỗi số liệu phục vụ công tác phòng chống thiên tai trên địa bàn tỉnh. Hàng năm, Sở TN&MT còn báo cáo số liệu thu thập được từ 2 trạm thủy văn chuyên dùng do tỉnh Bình Dương đầu tư gửi về Tổng cục KTTV theo quy định; tích hợp, lồng ghép giữa mạng lưới KTTV chuyên dùng trên địa bàn tỉnh Bình Dương với các trạm quan trắc chất lượng thành phần môi trrường và các trạm KTTV của Bộ, ngành vào nội dung Quy hoạch tỉnh Bình Dương thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Song song đó, Sở TN&MT Bình Dương cũng đã áp dụng các định mức, tiêu chuẩn hiện hành phục vụ công tác quản lý, vận hành các trạm KTTV chuyên dùng trên địa bàn tỉnh như: Thông tư số 22/2022/TT-BTNMT ngày 20/12/2022 và Thông tư số 13/2023/TT-BTNMT ngày 16/10/2023 của Bộ TN&MT. Đồng thời, Sở TN&MT Bình Dương còn đẩy mạnh áp dụng các phương pháp, quy trình dự báo, cảnh báo theo quy định hiện hành. Đặc biệt, Sở TN&MT ứng dụng công nghệ tiên tiến, đổi mới, sáng tạo như sử dụng các phần mềm dự báo có tính chính xác cao của các nước tiên tiến trên thế giới nhằm cung cấp kịp thời, đầy đủ các bản tin cho Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn của tỉnh để có biện pháp phòng, tránh, giảm thiểu thiệt hại khi có thiên tai xảy ra.

Cùng với đó, tỉnh Bình Dương cũng đã sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư cho công tác KTTV đảm bảo duy trì, vận hành quan trắc thường xuyên 2 trạm thủy văn chuyên dùng trên địa bàn tỉnh phục vụ công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn đảm bảo nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Trong đó, tỉnh đã bố trí kinh phí cho công tác KTTV trong năm 2022 và 2023 là hơn 1 tỷ đồng. Đặc biệt, tỉnh Bình Dương còn tranh thủ sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế trong lĩnh vực KTTV và tham gia các hội thảo do các tổ chức quốc tế phối hợp cùng các cơ quan thuộc Bộ TN&MT để tăng cường trao đổi thông tin, kinh nghiệm như: Hội thảo khoa học lần thứ XXV chủ đề: "Khoa học KTTV, Môi trường và Biến đổi khí hậu phục vụ bảo vệ tài nguyên và môi trrường, phòng chống thiên tai, thúc đẩy tăng trưởng xanh hướng tới phát triển bền vững...

Theo Sở TN&MT Bình Dương, trong thời gian tới, Sở TN&MT sẽ tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện có hiệu quả nội dung Chỉ thị 10-CT/TW ngày 25/9/2021 của Ban Bí thư, Quyết định số 497/QĐ-TTg ngày 21/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch số 51-KH/TU ngày 2/3/2022 của Tỉnh ủy Bình Dương về Chỉ thị số 10-CT/TW đến tất cả cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động toàn ngành TN&MT tỉnh Bình Dương, nhất là các quan điểm của Đảng về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác KTTV.

Sở TN&MT Bình Dương cũng sẽ đôn đốc, nhắc nhở các chủ công trình chuyên dùng và các công trình thuộc đối tượng phải quan trắc KTTV phải thực hiện đầy đủ các quy định như: Tổ chức lắp đặt các trạm quan trắc, cung cấp thông tin, dữ liệu KTTV; thực hiện đúng quy định về nội dung, chế độ, vị trí, yếu tố, tần suất quan trắc; lắp đặt thiết bị quan trắc theo đúng Thông tư số 13/2023/TT-BTNMT ngày 16/10/2023 của Bộ TN&MT quy định kỹ thuật về quan trắc và cung cấp thông tin, dữ liệu quan trắc KTTV đối với trạm KTTV chuyên dùng; tiếp tục hướng dẫn nhằm nâng cao kiến thức và kỹ năng ứng phó với biến đổi khí hậu cho các tổ chức, cá nhân.

Cùng với đó, Sở TN&MT Bình Dương cũng sẽ tiếp tục đôn đốc, nhắc nhở các tổ chức, cá nhân thường xuyên theo dõi, cập nhật thông tin tình hình, diễn biến của biến đổi khí hậu trên các phương tiện thông tin đại chúng; sử dụng thông tin dữ liệu KTTV có nguồn gốc rõ ràng; tiếp tục duy trì vận hành các trạm thủy văn chuyên dùng, triển khai thực hiện mạng lưới trạm KTTV chuyên dùng tỉnh Bình Dương giai đoạn 2021 - 2030 được xây dựng trong Quy hoạch tỉnh và Chương trình quan trắc chất lượng môi trường, tài nguyên nước dưới đất và thủy văn trên địa bàn tỉnh năm 2024 tại Quyết định số 2869/QĐ-UBND ngày 06/11/2023 của UBND tỉnh Bình Dương.

Tạp chí KTTV