Ảnh hưởng của mặt trời với đường truyền vệ tinh giữa Việt Nam và Nhật Bản - Bản tin KHCN&HTQT Quý I năm 2019

Thông báo gần đây nhất vào ngày 12 tháng 02 năm 2019 ghi nhận gián đoạn trong hoạt động truyền dữ liệu của vệ tinh JCSAT-2B vào gần ngày xuân phân 20/03/2019. Hiện tượng mặt trời chuyển động đến sau vệ tinh liên lạc JCSAT-2B (băng tần C)  được nhìn thấy từ trạm thu của nó mỗi năm hai lần vào ngày xuân phân và thu phân. Khi điều này xảy ra, bức xạ từ mặt trời có thể gây mất hoặc suy giảm thông tin liên lạc giữa vệ tinh và trạm thu. Hiện tượng này được gọi là giao thoa mặt trời, và có thể ảnh hưởng xấu hoặc gián đoạn truyền.

Các ăng ten thu của trạm mặt đất luôn hướng vào một vệ tinh địa tĩnh nhất định sẽ hấp thụ mạnh năng lượng phát ra từ mặt trời khi mặt trời chuyển động đến phía sau ăng ten vệ tinh (giao thoa mặt trời). Năng lượng này sinh ra nhiễu nhiệt, có thể làm tăng đáng kể mức nhiễu thu. Khi mức nhiễu thu tăng, tỷ số C / N phía tiếp nhận (tỷ lệ sóng mang trên nhiễu) sẽ giảm, dẫn đến suy giảm liên kết truyền thông vệ tinh.

Hiện tượng giao thoa mặt trời xảy ra trong vài phút mỗi ngày trong mùa xuân và mùa thu. Thời gian bắt đầu thực tế, thời gian và mức độ tác động có thể khác nhau tùy thuộc vào các điều kiện như vị trí của trạm tiếp nhận, kích thước của ăng ten và đặc điểm của tín hiệu thu (ví dụ: tần số, lề liên kết, v.v.).

Với các trạm thu nhận mặt đất ở Bắc bán cầu, giao thoa mặt trời xảy ra trong vài ngày ngay trước khi xuân phân và ngay sau khi xuân phân. Tình hình được đảo ngược với các trạm thu nhận mặt đất ở Nam bán cầu.

Hiện tượng giao thoa mặt trời xảy ra vào buổi sáng tại các trạm thu nhận mặt đất nằm ở kinh độ phía tây của vị trí quỹ đạo vệ tinh và vào buổi chiều đối với các trạm thu nhận mặt đất nằm ở phía đông của vị trí quỹ đạo vệ tinh.

Ông Petteri Taalas, Tổng thư ký WMO, phát biểu trong thông điệp ngày Khí tượng thế giới 2019 chủ đề “Mặt trời, trái đất và thời tiết” : Mặt trời cung cấp năng lượng cho mọi dạng sống trên trái đất. Nó điều khiển thời tiết, các dòng chảy đại dương và các chu trình nước. Nó ảnh hưởng đến hoạt động và cảm xúc hàng ngày của chúng ta. Nó là nguồn cảm hứng cho âm nhạc, nhiếp ảnh và nghệ thuật. Thêm một điều thú vị nho nhỏ, mặt trời có thể ảnh hưởng đến dữ liệu truyền trên hệ thống thông tin của WMO.

Bài và ảnh: Nguyễn Việt Huy - Đầu mối Chương trình Hệ thống thông tin WMO

Vụ KHQT (Tổng hợp)