Băng tan ở Bắc Cực đang làm thay đổi dòng chảy hải lưu

Theo một nghiên cứu mới nhất của NASA, dòng hải lưu lớn ở Bắc Cực đang chảy ngày một nhanh hơn và  khó dự đoán hơn do hậu quả của băng biển tan nhanh. Dòng chảy này là một phần của môi trường vô cùng nhạy cảm tại Bắc cực, nơi đang bị ngập trong nước ngọt do ảnh hưởng từ biến đổi khí hậu mà con người gây ra.

Nghiên cứu dữ liệu của vệ tinh thu được trong 12 năm, các nhà khoa học đã tính toán được chu kỳ dòng hải lưu này, còn được gọi là Beaufort Gyre, là dòng hải lưu cân bằng dao động của các dòng nước lạnh và nước ngọt - một sự thay đổi có thể điều chỉnh lại dòng chảy ở Đại Tây Dương và làm khí hậu Tây Âu lạnh hơn. Dòng hải lưu Beaufort Gyre sẽ cân bằng khí hậu ở vùng cực bằng cách lưu giữ nước ngọt ở gần bề mặt đại dương. Gió sẽ thổi dòng hải lưu theo chiều kim đồng hồ quanh phía tây Bắc Băng Dương, phía bắc Canada và Alaska, nơi dòng hải lưu sẽ tự động tích trữ nước ngọt từ băng tan, dòng chảy của sông và mưa. Lượng nước ngọt này rất quan trọng ở Bắc Cực vì nó nổi trên mặt nước ấm hơn và mặn hơn, giúp bảo vệ băng biển khỏi bị tan chảy, từ đó giúp điều hòa khí hậu Trái đất. Dòng hải lưu sau đó từ từ xả nước ngọt này vào Đại Tây Dương trong nhiều thập kỷ và dòng hải lưu Đại Tây Dương sẽ thu nhận lượng nước này đi theo từng lượng nhỏ.

Băng tan ngày một nhiều hơn ở Bắc Cực là nguyên nhân dẫn đến lượng nước ngọt ngày càng tăng ở vùng này

Kể từ những năm 1990, các dòng hải lưu Gyre đã tích trữ được một lượng lớn nước ngọt - 1.920 dặm khối (8.000 km³) - gần như gấp đôi so với khối lượng của hồ Michigan. Theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Communications, nguyên nhân của việc tích trữ nước ngọt này là do băng biển bị tan vào mùa hè và mùa thu. Sự sụt lún kéo dài hàng thập kỷ này của các lớp băng biển vào mùa hè của Bắc Cực đã khiến các dòng Beaufort Gyre tiếp xúc nhiều hơn với gió, làm cho dòng hải lưu quay nhanh hơn và giữ nước ngọt nhiều hơn. Những cơn gió tây liên tục cũng đã khiến cho dòng hải lưu chảy theo một hướng trong hơn 20 năm, làm tăng tốc độ và kích thước của dòng chảy theo chiều kim đồng hồ cũng như ngăn nước ngọt ra khỏi Bắc Băng Dương. Những đợt gió tây kéo dài hàng thập kỷ này là một hiện tượng bất thường của vùng bắc cực, nơi trước đây các cơn gió  sẽ thay đổi hướng cứ sau 5 đến 7 năm.

Các nhà khoa học đã tập trung nghiên cứu đến Beaufort Gyre trong trường hợp gió lại đổi hướng. Nếu điều đó xảy ra, gió sẽ đảo ngược dòng chảy, kéo ngược chiều kim đồng hồ và giải phóng nước mà nó đã tích trữ từ trước tới nay. “Nếu dòng Beaufort Gyre giải phóng lượng nước ngọt dư thừa vào Đại Tây Dương, nó có khả năng làm chậm quá trình lưu thông các dòng chảy. Và điều đó sẽ có ảnh hưởng rất lớn đối với khí hậu ở bán cầu, đặc biệt là ở Tây Âu ", theo Tom Armitage, thành viên chính trong nhóm nghiên cứu khoa học vùng cực tại Phòng thí nghiệm Động cơ phản lực của NASA ở Pasadena, California.

Biên dịch:  Thanh Tâm

Link: https://climate.nasa.gov/news/2950/arctic-ice-melt-is-changing-ocean-currents/