Mục lục Tạp chí Khí tượng Thủy văn Tháng 4 năm 2013

STT

Tên bài

Trang

1

ĐÁNH GIÁ XU THẾ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TRÊN KHU VỰC TÂY NGUYÊN

TS. Hoàng Đức Cường - Viện Khoa học Khí tượng Thuỷ văn và Môi trường

Trên cơ sở phân tích số liệu nhiệt độ, lượng mưa cực trị, trung bình của các trạm trong khu vực Tây Nguyên thời kỳ 1960-2010 đã xác định được mức độ biến đổi, xu thế biến đổi của nhiệt độ, lượng mưa trung bình và xu thế diễn biến của các chỉ số cực đoan nhiệt độ, lượng mưa trong khu vực. Mức độ biến đổi của nhiệt độ trung bình ở Tây Nguyên tương đối lớn trong mùa khô, nhỏ trong mùa mưa và trung bình năm. Trong khi đó, mức độ biến đổi của lượng mưa ở Tây Nguyên tương đối lớn trong mùa khô, nhỏ trong mùa mưa và cả năm. Nhiệt độ trung bình và lượng mưa trong mùa khô, mùa mưa và cả năm ở Tây Nguyên đều có xu thế tăng. Các chỉ số cực đoan liên quan đến nhiệt độ tối thấp tăng nhanh hơn so với các chỉ số cực đoan liên quan đến nhiệt độ tối cao, dẫn đến biên độ nhiệt độ có xu thế giảm.  Hầu hết các chỉ số cực đoan liên quan đến mưa lớn đều tăng trên khu vực, ngoại trừ Ayunpa có xu thế giảm đáng kể trong những năm qua.

1

2

TÌNH HÌNH KHÔ HẠN TẠI CÁC TỈNH KHU VỰC NAM TRUNG BỘ TRONG MÙA KHÔ NĂM 2013

KS. Võ Anh Kiệt - Lại Thị Lương - Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Trung Bộ

7

3

TÌNH HÌNH HẠN HÁN TẠI NINH THUẬN

KS. Nguyễn Sỹ Thoại – Đặng Thanh Bình - Trung tâm KTTV Ninh Thuận

11

4

HẠN HÁN Ở TÂY NGUYÊN VÀ NGUYÊN NHÂN CỦA MƯA TIỀN GIÓ MÙA

CN. Lại Ngọc Thắng - Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên

PGS. TS. Nguyễn Viết Lành - Trung tâm Ứng dụng công nghệ và Bồi dưỡng nghiệp vụ khí tượng thủy văn và môi trường

Từ việc phân tích mức độ hạn hán, thời gian không mưa kéo dài trên khu vực Tây Nguyên, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và đời sống của cộng đồng dân cư ở đây, bài báo đã tiến hành nghiên cứu những đợt mưa tiền gió mùa để từ đó có thể dự báo mưa tiền gió mùa cho khu vực Tây Nguyên khi mà khu vực này đang rất cần mưa.

15

5

TÌNH HÌNH HẠN HÁN TẠI KHU VỰC TÂY NGUYÊN TRONG NĂM 2012-2013

KS. Phạm Vũ Tuấn - Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên

Tình hình hạn hán trên địa bàn Tây Nguyên nói chung đã và đang diễn ra gay gắt trên diện rộng, gây ra sự thiếu hụt nghiêm trọng nguồn nước phục vụ nông nghiệp, thủy lợi, thủy điện, phục vụ đời sống nhân dân và các ngành kinh tế khác. Trong bài này, chúng tôi thông tin tới bạn đọc một số nét đặc trưng về tình hình hạn hán đã và đang diễn ra ở Tây Nguyên.

22

6

HẠN HÁN VÀ CẠN KIỆT NGUỒN NƯỚC TRONG MÙA KHÔ NĂM 2012-2013 Ở TÂY NGUYÊN

KS. Nguyễn Minh Dũng, KS. Nguyễn Hoàng Tâm - Đài Khí tượng Thuỷ văn khu vực Tây Nguyên

Trong những năm gần đây, do sự biến đổi lớn của khí hậu và môi trường sinh thái, con người thường xuyên phải đối phó với nhiều loại thiên tai, trong đó có hạn hán. Hạn hán có thể xảy ra ở mọi quốc gia, mọi khu vực, địa phương và gây ra những thiệt hại vô cùng lớn về kinh tế - xã hội, môi  sinh... tạo  tiền đề cho các nạn dịch phát triển.

Bằng nhiều biện pháp công trình và phi công trình đã được triển khai thực hiện, nhưng hạn hán vẫn thường xuyên xảy ra và đang là một thách thức đối với mọi người dân ở Tây Nguyên.

30

7

CHỦ ĐỘNG ỨNG PHÓ VỚI HẠN HÁN TRONG NĂM 2012 – 2013

KS. Võ Duy Phương - Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên.                                                                                                                                                                                                                        

KS. Bùi Thị Tuyết - Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Tp.HCM

36

8

MƯA ĐÁ VÀ MỘT SỐ HÌNH THẾ THỜI TIẾT CÓ THỂ GÂY NÊN MƯA ĐÁ Ở VIỆT NAM

PGS.TS. Nguyễn Viết Lành - Trung tâm Ứng dụng công nghệ và Bồi dưỡng nghiệp vụ khí tượng thủy văn và môi trường

Từ những đợt mưa đá xảy ra khá đặc trưng cho các vùng khác nhau trên lãnh thổ Việt Nam, bài báo đã sử dụng số liệu tái phân tích để xây dựng lại những bộ bản đồ trong những đợt có mưa đá đó tiến hành nghiên cứu về hình thế synop thuận lợi cho việc hình thành mưa đá ở một số địa điểm khác nhau này.

40

9

MƯA ĐÁ DỮ DỘI TÀN PHÁ LÀO CAI

KS. Lưu Minh Hải - Trung tâm Khí tượng Thủy văn Lào Cai      

46

10

ỨNG DỤNG MIKE11 MÔ PHỎNG CHẤT LƯỢNG NƯỚC SÔNG BA, GIA LAI THEO CÁC KỊCH BẢN PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI 

PGS.TSKH. Bùi Tá Long, KS. Lê Thị Minh Châu, KS. Nguyễn Duy Hiếu - Viện Môi trường và Tài nguyên, Đại học Quốc gia TPHCM

CN. Nguyễn Thị Thanh Hương - Chi cục bảo vệ môi trường Gia Lai

Lưu vực sông Ba là một trong mười một lưu vực sông lớn nhất của Việt Nam, chảy qua địa phận của bốn tỉnh: Kon Tum, Gia Lai, Đăk Lăk, Phú Yên. Nước sông Ba đóng vai trò quan trọng trong đời sống của người dân, là nguồn cung cấp nước sinh hoạt, cung cấp nguồn thuỷ sản chính cho các địa phương này.

Báo cáo hiện trạng môi trường tỉnh Gia Lai năm 2011 - 2012 cho thấy: nguy cơ gia tăng ô nhiễm trong sản xuất công nghiệp, phát triển đô thị, phương tiện giao thông, suy giảm tài nguyên nước, đất và khoáng sản là trở lực lớn cho việc đảm bảo phát triển bền vững nền kinh tế của tỉnh.Việc tích nước của các nhà máy thuỷ điện trên sông Ba đã làm bộc lộ nhiều vấn đề về ô nhiễm nước sông Ba, đặc biệt là chất lượng nước sông tại khu vực có nhà máy đường An Khê, nhà máy tinh bột sắn thị xã An Khê đổ nước thải vào. 

Trong báo cáo này trình bày kết quả nghiên cứu bước đầu theo hướng mô hình hóa và ứng dụng Mike11 với đối tượng nghiên cứu là sông Ba – chảy qua tỉnh Gia Lai. Kết quả mô phòng cho thấy khu vực tập trung ba nhà máy sau đập An Khê có mức độ ô nhiễm cao. Ô nhiễm tập trung chủ yếu tại các nguồn thải sau đập An Khê, tuy nhiên vùng ô nhiễm chỉ khoảng 6 km quanh nguồn thải, càng di chuyển về hạ lưu, nồng độ các chất ô nhiễm có xu hướng giảm, bên cạnh đó, phía trên đập An Khê có dấu hiệu của việc tích tụ ô nhiễm, mặc dù còn chưa đáng kể.

Từ khóa: mô hình, chất lượng nước, thủy lực, Mike11, ô nhiễm nước.

52

11

Tóm tắt tình hình khí tượng, khí tượng nông nghiệp, thủy văn tháng 3 năm 2013

Trung tâm Dự báo KTTV Trung ương (Trung tâm KTTV Quốc gia) Trung tâm Nghiên cứu KTNN (Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Môi trường)

59

12

Thông báo kết quả quan trắc môi trường không khí tại một số tỉnh, thành phố tháng 3 - 2013 (Trung tâm Mạng lưới Khí tượng Thủy văn và Môi trường)

68