Kết luận về công tác kiểm tra tình hình thi hành pháp luật khí tượng thủy văn năm 2020 tại tỉnh Quảng Ninh

1. Về công tác quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh

Công tác quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn đã được tỉnh Quảng Ninh quan tâm, chỉ đạo, triển khai thực hiện trên cơ sở các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành: tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành, hướng dẫn về công tác khí tượng thủy văn trên địa bàn; tổ chức phổ biến, tuyên truyền và hướng dẫn sâu rộng pháp luật về khí tượng thủy văn thông qua các văn bản chỉ đạo, phóng sự và nhiều hoạt động khác; chỉ đạo tăng cường công tác cảnh báo, dự báo khí tượng thủy văn phục vụ phòng chống giảm nhẹ thiên tai.

Tuy nhiên, công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về khí tượng thủy văn chưa được tỉnh quan tâm nhất là các vi phạm hành lang kỹ thuật công trình; nhận thức và thực thi pháp luật về khí tượng thủy văn của một số đơn vị, tổ chức còn nhiều hạn chế đặc biệt là quy định về việc sử dụng thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn.

2. Về việc chấp hành các quy định pháp luật khí tượng thủy văn đối với chủ công trình phải quan trắc khí tượng thủy văn

Công ty trách nhiệm hữu hạn Mặt trời Hạ Long (Chủ công trình Cáp treo Nữ hoàng) cơ bản đã tổ chức quan trắc khí tượng thủy văn theo quy định đối với chủ công trình phải quan trắc khí tượng thủy văn theo quy định đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật. Tuy nhiên, chưa ban hành quyết định thành lập trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng và chưa thông báo việc thành lập trạm tới các cơ quan chức năng là chưa thực hiện Điều 14 Luật khí tượng thủy văn quy định về việc thành lập, di chuyển, giải thể trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng; chưa thực hiện việc cung cấp thông tin dữ liệu, số liệu khí tượng thủy văn theo quy định là chưa thực hiện đúng quy định tại Điều 5, Nghị định số 38/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật khí tượng thuỷ văn.

3. Việc chấp hành các quy định pháp luật về khai thác, sử dụng và thẩm định thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn

- Phần lớn các chủ đầu tư dự án không thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát đơn vị tư vấn thiết kế về nguồn gốc và thẩm quyền cung cấp thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn (trong 17 dự án kiểm tra chỉ có 1 dự án do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm chủ đầu tư đảm bảo về nguồn gốc và thẩm quyền cung cấp tài liệu); một số dự án sử dụng tài liệu không rõ nguồn gốc, một số dự án sử dụng tài liệu do tổ chức không có thẩm quyền cung cấp, đặc biệt có dự án sử dụng duy nhất chuỗi tài liệu không được cập nhật cách thời điểm thiết kế 45 năm… là chưa thực hiện nghiêm các quy định về khai thác, sử dụng thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn đã được quy định cụ thể tại Luật khí tượng thủy văn và Nghị định số 38/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ.

- Tại khoản 2, Điều 29 Nghị định số 38/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật khí tượng thủy văn nêu rõ “Cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong quá trình thẩm định, thẩm tra, đánh giá chương trình, quy hoạch, kế hoạch, dự án phát triển kinh tế - xã hội có sử dụng thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn có trách nhiệm thẩm định, thẩm tra nguồn gốc”. Tuy nhiên, trong quá trình thẩm định các dự án Sở Giao thông vận tải tỉnh Quảng Ninh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ninh đã chưa thực hiện nghiêm các quy định trên. Thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn là số liệu đầu vào quan trọng quyết định giải pháp, quy mô, kết cấu công trình. Việc không kiểm tra, thẩm định nguồn gốc, tính phù hợp của các dữ liệu khí tượng thủy văn trong quá trình thiết kế, thẩm định không chỉ chưa tuân thủ các quy định pháp luật về khí tượng thủy văn mà còn có thể để lại các hệ lụy như: mất an toàn công trình, lãng phí vốn đầu tư, giảm hiệu quả đầu tư và thất thoát nguồn thu phí trong khai thác, sử dụng tài liệu thông tin khí tượng thủy văn.

IV. Kiến nghị

1. Kiến nghị Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh

- Chỉ đạo các Sở, ban, ngành liên quan sớm nghiên cứu, khắc phục một số tồn tại trong công tác quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn đã nêu trên và tiếp tục triển khai, ban hành các văn bản quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn trên địa bàn tỉnh theo quy định tại Điều 53 Luật khí tượng thủy văn;

- Chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc các đơn vị, tổ chức có công trình khí tượng thủy văn chuyên dùng khắc phục các tồn tại của các kết quả kiểm tra đã nêu; chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc các chủ công trình phải phải quan trắc khí tượng thủy văn trên địa bàn tỉnh thực hiện nghiêm túc việc lắp đặt, kiểm định, hiệu chuẩn các phương tiện dụng cụ, máy đo chuyên ngành khí tượng thủy văn và cung cấp các thông tin, số liệu đo đạc các yếu tố khí tượng thủy văn theo quy định nhằm đảm bảo có đủ thông tin chính xác, tin cậy, kịp thời để phục vụ công tác vận hành liên hồ chứa, dự báo, cảnh báo phòng tránh giảm nhẹ thiên tai, đảm bảo an toàn tài sản, tính mạng của nhà nước và nhân dân.

- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực khí tượng thủy văn trên địa bàn;

- Chỉ đạo các chủ đầu tư, các đơn vị thẩm định các cấp và các đơn vị có liên quan thực hiện nghiêm quy định tại Điều 32 Luật khí tượng thủy văn và các quy định tại Nghị định số 38/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật khí tượng thủy văn trong việc khai thác sử dụng thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn đối với các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, nhằm đảm bảo hiệu quả, an toàn công trình khi đưa vào sử dụng, không gây lãng phí trong quá trình thực hiện đầu tư các dự án và không gây thất thoát nguồn thu phí trong khai thác, sử dụng tài liệu thông tin khí tượng thủy văn theo quy định hiện hành. Đối với các công trình, dự án đã triển khai có sử dụng dữ liệu khí tượng thủy văn chưa rõ nguồn gốc, chưa đảm bảo quy định: đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức rà soát và có giải pháp phù hợp nhằm đảm bảo an toàn cho công trình trong quá trình khai thác sử dụng.

2. Kiến nghị Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh

- Giám sát việc khắc phục tồn tại của các đơn vị đã kiểm tra.

- Rà soát lập Danh mục các công trình, chủ công trình phải tổ chức quan trắc khí tượng thủy văn trên địa bàn tỉnh theo quy định tại Luật khí tượng thủy văn, Nghị định số 38/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật khí tượng thuỷ văn và Nghị định số 48/2020/NĐ-CP ngày 15/4/2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 38/2016/NĐ-CP.

- Kiểm tra, đôn đốc các đơn vị, tổ chức có công trình khí tượng thủy văn chuyên dùng và chủ công trình phải quan trắc khí tượng thủy văn trên địa bàn tỉnh phải thực hiện cung cấp các thông tin, số liệu đo đạc các yếu tố khí tượng thủy văn; tiếp tục thực hiện tốt quy chế phối hợp dự báo khí tượng thủy văn đối với Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Quảng Ninh, Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Đông Bắc theo quy định.

- Tăng cường kiểm tra, kiểm soát việc khai thác và sử dụng thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn theo đúng quy định hiện hành.

- Có Báo cáo kết quả thực hiện việc khắc phục tồn tại của các đơn vị đã kiểm tra và các nội dung kiến nghị của Đoàn Kiểm tra với Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh nêu trên về Bộ Tài nguyên và Môi trường (qua Tổng cục Khí tượng Thủy văn và Thanh tra Bộ) trước ngày 31/12/2020.

Văn phòng TCKTTV