WHO cảnh báo số ca sốt xuất huyết tăng đột biến do nóng lên toàn cầu

Các loại bệnh phổ biến do muỗi truyền bao gồm Sốt xuất huyết, Sốt vàng da, Chikungunya và Zika.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo rằng sự nóng lên toàn cầu được đánh dấu bằng nhiệt độ trung bình cao hơn, lượng mưa và thời gian hạn hán kéo dài hơn có thể dẫn đến số ca nhiễm sốt xuất huyết kỷ lục trên toàn thế giới.

“Khoảng một nửa dân số thế giới có nguy cơ mắc bệnh sốt xuất huyết và sốt xuất huyết ảnh hưởng đến khoảng 129 quốc gia,” Tiến sĩ Raman Velayudhan, Trưởng Chương trình Toàn cầu của WHO về kiểm soát các Bệnh nhiệt đới bị lãng quên cho biết. “Chúng tôi ước tính có khoảng 100 đến 400 triệu trường hợp được báo cáo mỗi năm. Về cơ bản, đây chỉ là ước tính và riêng khu vực Mỹ đã báo cáo khoảng 2,8 triệu ca nhiễm và 101.280 ca tử vong.”

Sốt xuất huyết, còn được gọi là sốt xuất huyết, là bệnh nhiễm vi-rút phổ biến nhất lây lan từ muỗi sang người. Hầu hết những người bị sốt xuất huyết không có triệu chứng và hồi phục sau một đến hai tuần. Nhưng một số người bị sốt xuất huyết nặng và cần được chăm sóc tại bệnh viện. “Trong một số trường hợp, đặc biệt là khi bạn bị nhiễm trùng lần thứ hai, mà chúng tôi gọi là nhiễm trùng thứ cấp, điều này có thể dẫn đến sốt xuất huyết nặng và cũng có thể gây tử vong,” Tiến sĩ Velayudhan, giải thích cho các nhà báo tại LHQ ở Geneva.

Bệnh sốt xuất huyết lan truyền do loài muỗi Aedes. Bệnh phổ biến hơn ở vùng khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới. Tiến sĩ Velayudhan giải thích rằng tỷ lệ mắc bệnh đã tăng lên đáng kể trên toàn thế giới trong những thập kỷ gần đây.

Số ca tăng nhanh

“Vào năm 2000, chúng tôi có khoảng nửa triệu trường hợp mắc bệnh và ngày nay vào năm 2022, chúng tôi đã ghi nhận hơn 4,2 triệu trường hợp, con số này thực sự cho thấy mức tăng gấp 8 lần.” Ông nói rằng con số đó có thể tăng lên “khi chúng tôi nhận được ngày càng nhiều số liệu chính xác hơn”. Theo chuyên gia của WHO, châu Á chiếm khoảng 70% gánh nặng bệnh tật toàn cầu và triển vọng tương lai rất ảm đạm. Ở châu Âu, muỗi Aedes đã được thiết lập tốt và nhiễm trùng sốt xuất huyết và chikungunya đã được báo cáo trong hơn một thập kỷ.

Tiến sĩ Velayudhan cho biết: “Các nước châu Âu cũng đang trong tình trạng báo động vì châu Âu đã ghi nhận một ca Aedes truyền bệnh sốt xuất huyết hoặc chikungunya kể từ năm 2010. “Chúng tôi đã có nhiều đợt bùng phát hơn kể từ đó và ước tính rằng loài muỗi này có mặt ở khoảng 22 quốc gia châu Âu.” Nhiều yếu tố bên cạnh biến đổi khí hậu đã thúc đẩy sự lây lan của bệnh sốt xuất huyết, chẳng hạn như sự gia tăng di chuyển của người và hàng hóa, quá trình đô thị hóa và áp lực về nước và vệ sinh.

Sốt xuất huyết lan rộng, dù mưa hay nắng

Chuyên gia của WHO cho biết: “Loài muỗi có thể sống sót ngay cả khi khan hiếm nước. “Vì vậy, cả trong tình trạng lũ lụt cũng như hạn hán, bệnh sốt xuất huyết đều có thể gia tăng. Virus và véc tơ nhân lên nhanh hơn ở nhiệt độ cao hơn. Đây là một sự thật ai cũng biết.” Sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có biện pháp can thiệp trực tiếp bằng thuốc. Thông thường, bệnh được điều trị bằng thuốc hạ sốt và giảm đau. Xét nghiệm sốt xuất huyết cần từ hai đến ba ngày trước khi có kết quả đáng tin cậy.

Một số công cụ mới đang được phát triển mang lại hy vọng lớn hơn cho việc ngăn ngừa và kiểm soát bệnh sốt xuất huyết, chẳng hạn như chẩn đoán tốt hơn. Một số thuốc kháng vi-rút đang được thử nghiệm lâm sàng.

Thử nghiệm thuốc kháng vi-rút

Tiến sĩ Velayudhan cho biết: “Hai hoặc ba trong số những ứng cử viên này đang trải qua thử nghiệm Giai đoạn Hai và sẽ chuyển sang Giai đoạn Ba, điều này rất hứa hẹn. “Ngoài ra còn có một loại vắc-xin sốt xuất huyết trên thị trường, loại vắc-xin này có một số hạn chế nhất định và hai loại vắc-xin khác đang thực sự được chuẩn bị và đang được xem xét.”

Cơ quan y tế của Liên Hợp Quốc nhấn mạnh rằng phòng ngừa là chìa khóa. Vì muỗi đốt vào ban ngày nên điều quan trọng là mọi người phải tự bảo vệ mình ở nhà, trường học và nơi làm việc bằng cách phun thuốc chống côn trùng xung quanh các tòa nhà. Các biện pháp bảo vệ khác bao gồm sử dụng nhang muỗi và ngủ trong màn.

Vụ KHCN và HTQT

Nguồn: https://news.un.org/en/story/2023/07/1138962