Thời tiết cực đoan đã trở thành “bình thường mới” (Phần đầu)

Alvaro Silva, chuyên gia khí hậu của WMO, cho biết: “Đây là điều bình thường mới và không có gì đáng ngạc nhiên”. “Tần suất và cường độ của nhiều hiện tượng cực đoan như sóng nhiệt và lượng mưa lớn đã tăng lên trong những thập kỷ gần đây. Có sự tin tưởng cao rằng biến đổi khí hậu do con người gây ra từ khí thải nhà kính là nguyên nhân chính. Điều này mang lại cho chúng ta hiểu biết lâu dài về sự xuất hiện ngày càng tăng và mức độ nghiêm trọng của các hiện tượng thời tiết cực đoan và cực đoan như vậy”, ông nói trong một cuộc họp báo thường kỳ ở Geneva.

Ông nói rằng hoạt động của gió xoáy cũng là một yếu tố góp phần - đôi khi vị trí của nó cũng như vậy. Sóng nhiệt ở phía nam nhiều hơn bình thường và uốn khúc ở một số vùng tạo ra sự cản trở (kiểu thời tiết dai dẳng) tạo điều kiện thuận lợi cho các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt khi không khí ấm hơn được kéo từ các vùng cận nhiệt đới.

“Có một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa sự nóng lên nhanh chóng và những thay đổi ở Bắc Cực, biến đổi khí hậu do con người gây ra và các kiểu thời tiết ở vĩ độ trung bình, bao gồm cả động lực khí quyển như dòng phản lực nhưng những điều này cần được nghiên cứu sâu hơn để có thể hiểu đầy đủ tác động của chúng với những hiện tượng cực đoan xảy ra trong mùa hè này”, ông Silva nói.

Cảnh báo ảnh hưởng sức khỏe do nhiệt độ cao

Cảnh báo nắng nóng vừa phải và nghiêm trọng trong tuần thứ ba của tháng 8 đã được đưa ra bởi một số cơ quan khí tượng và thủy văn quốc gia ở châu Âu, bao gồm từ Pháp, Thụy Sĩ, Đức, Ba Lan, Croatia, Ý, Hy Lạp, Hungary, Áo, Litva. Phần lớn Thụy Sĩ đang ở mức cảnh báo  cấp ba hoặc cảnh báo đỏ cấp cao nhất (tại Geneva).

Nắng nóng đã lên đến đỉnh điểm mới. Thụy Sĩ có kỷ lục độ cao mới cho điểm đóng băng là 5.298 m (17.381 feet), được đo bằng máy thăm dò vô tuyến Meteo-Suisse được mang theo bởi khinh khí cầu thời tiết phía trên Payerne.

Matthias Huss, người đứng đầu mạng lưới giám sát sông băng của Thụy Sĩ và là thành viên của cộng đồng Global Cryosphere Watch của WMO, cho biết: “Nhiệt độ nắng nóng đã giáng đòn nữa vào các sông băng vốn đã bị ảnh hưởng nặng nề trong năm nay. Tuyết chỉ xuất hiện ở những nơi có vĩ độ cao nhất”.

Nhiệt độ ở phần lớn nửa phía nam nước Pháp được dự báo sẽ ở mức trên 37°C vào ngày 22 và 23 tháng 8, đạt mức cao nhất từ ​​40 đến 42°C ở vùng Drome. Meteo-France (Cơ quan Khí tượng Pháp) đã đưa ra cảnh báo cam cho 49 khu vực và cảnh báo đỏ cho 4 khu vực. Cảnh báo rằng nhiệt độ tối đa ban ngày và nhiệt độ tối thiểu qua đêm đều có tác động đặc biệt đến sức khỏe.

Ngoài ra còn có cảnh báo màu cam cho các vùng của Ý, Croatia và Bồ Đào Nha và cảnh báo này cũng lan rộng ở các nước lân cận. Na Uy, nơi phải hứng chịu lượng mưa lớn, lũ lụt và lở đất kéo dài, một lần nữa nằm trong tình trạng báo động đỏ cấp cao nhất về mưa ở khu vực phía nam đất nước.

Maroc lập kỷ lục nhiệt độ quốc gia mới là 50,4°C ở Agadir vào ngày 11 tháng 8, khi nhiệt độ lần đầu tiên vượt qua 50°C. Thổ Nhĩ Kỳ báo cáo kỷ lục nhiệt độ quốc gia mới là 49,5°C vào ngày 15 tháng 8, đánh bại kỷ lục trước đó là 49,1°C được thiết lập vào tháng 7 năm 2021. Nhiều khu vực ở Trung Đông cũng có nhiệt độ trên 50°C.

Tây Ban Nha, bao gồm Quần đảo Canary và Bồ Đào Nha cũng phải hứng chịu nắng nóng cực độ, gây ra nguy cơ hỏa hoạn cực kỳ nghiêm trọng. Tính đến ngày 17 tháng 8, trận cháy rừng ở Tenerife tiếp tục nằm ngoài tầm kiểm soát, với hơn 2600 ha diện tích bị cháy và người dân phải sơ tán ở một số địa điểm. Điều kiện khô ráo, nhiệt độ tối đa trên 30°C, nhiệt độ ban đêm trên 20°C, gió giật cực đại trên 50 km/h đã được quan sát thấy vào ngày 16 và 17 tại một số trạm thời tiết AEMET của Tenerife.

Hy Lạp, quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi các vụ cháy rừng hồi tháng 7, lại một lần nữa hứng chịu các vụ hỏa hoạn gây chết người, dẫn đến một số trường hợp tử vong được báo cáo. Theo Cơ quan Khí tượng Nhật Bản, Nhật Bản cũng phải hứng chịu đợt nắng nóng kéo dài, với nhiều kỷ lục trạm bị phá vỡ.

WMO đang tăng cường nỗ lực tăng cường các cảnh báo sớm về sức khỏe do nắng nóng và các kế hoạch hành động tổng hợp đối với các đợt nắng nóng, vốn là một trong những mối nguy hiểm tự nhiên nguy hiểm nhất. Nhiệt độ là một nguy cơ sức khỏe đang gia tăng nhanh chóng do quá trình đô thị hóa ngày càng phát triển, sự gia tăng các hiện tượng nhiệt độ cực cao và những thay đổi về nhân khẩu học ở các quốc gia có dân số già. Hàng trăm ngàn người chết vì những nguyên nhân liên quan đến nhiệt có thể phòng ngừa được mỗi năm.

Một nghiên cứu mới được công bố vào tháng 7, “tính toán chỉ riêng mùa hè năm ngoái ở châu Âu đã có thêm 60.000 người chết do nắng nóng quá mức. Các chuyên gia và chính phủ coi đây là một ước tính còn khiêm tốn. Và điều đáng chú ý là số liệu này dành cho châu Âu, nơi có một số hệ thống cảnh báo sớm và kế hoạch hành động về sức khỏe do nắng nóng mạnh nhất trên thế giới”, Joy Shumake Guillemot, thuộc Văn phòng chung của Tổ chức Khí tượng Thế giới/Văn phòng Y tế Thế giới về Khí hậu và Sức khỏe, cho biết.

Biên dịch: Tạp chí Khí tượng Thủy văn

Nguồn: https://public.wmo.int/en/media/news/extreme-weather-new-norm