Sự phục hồi tầng ôzôn là một câu chuyện thành công về môi trường (Phần 2)

Đăng ngày: 15-09-2021 | Lượt xem: 2282
Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) cùng nhiều nơi trên thế giới đã chọn ngày 16 tháng 9 là Ngày Ôzôn Thế giới. Hành động này đánh dấu tầm quan trọng của việc bảo vệ an toàn tầng ôzôn của Trái đất và cho thấy rằng hành động tập thể dưới sự hướng dẫn bởi khoa họclà cách tốt nhất để giải quyết những thách thức lớn trên toàn cầu.

Ôzôn và khí hậu

Các chất làm suy giảm tầng ôzôn (ODS) cũng là khí nhà kính (GHG) và sự dư thừa của chúng trong khí quyển trong những năm qua đã góp phần tạo ra bức xạ của khí hậu. Trong khi nồng độ các chất ODS được kỳ vọng ​​sẽ tiếp tục giảm, nồng độ của các khí nhà kính tồn tại lâu ngày lại tăng lên.

Sự phân bố và lượng ôzôn ở tầng bình lưu phụ thuộc vào nhiệt độ và sự lưu thông, do đó những thay đổi của khí hậu sẽ ảnh hưởng đến sự phân bố của ôzôn. Các khí nhà kính tồn tại lâu dài làm ấm tầng đối lưu, nhưng làm mát tầng bình lưu, dẫn đến những thay đổi của hoàn lưu toàn cầu, ảnh hưởng đến sự ổn định của các xoáy mùa đông ở cực và thay đổi các hình thái thời tiết. Do đó, sự phát triển trong tương lai của tầng ôzôn sẽ bị ảnh hưởng bởi nồng độ của các khí nhà kính tồn tại lâu đời này, và gây gia tăng biến đổi khí hậu.

Một số phát hiện khoa học gần đây chỉ ra rằng sự suy giảm tầng ôzôn ở vùng xoáy cực Bắc Cực có thể gia tăng vào cuối thế kỷ này trừ khi khí nhà kính toàn cầu giảm nhanh chóng và có hệ thống. Trong tương lai, điều này cũng có thể đồng nghĩa với việc người dân có thể chịu bức xạ UV nhiều hơn ở châu Âu, Bắc Mỹ và châu Á khi các phần của xoáy cực trôi về phía nam.

Các nhà khoa học đang theo dõi mức độ thay đổi khí hậu dẫn đến việc làm lạnh ở tầng bình lưu, giúp tăng cường khả năng quan sát nhiệt độ dưới -78°C, đặc biệt là ở Bắc Cực, nơi có bằng chứng cho thấy mùa đông ở tầng bình lưu lạnh nhất lại đang trở nên lạnh hơn. Những nhiệt độ đó cần thiết cho sự hình thành đám mây ở tầng bình lưu ở các cực, nơi diễn ra sự phá hủy tầng ôzôn.

Bức xạ của tia cực tím

Một số tác động của biến đổi khí hậu xảy ra do tác động của bức xạ UV lên sinh quyển. Ví dụ, sự phân hủy quang học của thực vật sẽ giải phóng carbon vào khí quyển, làm tăng lượng carbon dioxide và các khí nhà kính khác. Sự gia tăng của các hiện tượng băng tan hoặc tan chảy của tuyết, băng và lớp băng vĩnh cửu ở Bắc Cực cũng giải phóng khí nhà kính và có tác động tiêu cực đến các hệ sinh thái bị phơi nhiễm.

Các nghiên cứu đang chỉ ra rằng nhiệt độ, bức xạ tia cực tím và tần suất mưa là những yếu tố chính quyết định sự sẵn có hoặc phạm vi môi trường sống thích hợp cho một số loài thực vật nhất định tồn tại. Bức xạ UV-B và các yếu tố liên quan đến biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến sự phát triển của thực vật, tạo ra mầm bệnh và dịch hại cũng như làm giảm chất lượng cây lương thực. Đối với sức khỏe con người, bức xạ UV có thể có những tác động tiêu cực đáng kể, chẳng hạn như gây ung thư da và một số bệnh về mắt, chẳng hạn như đục thủy tinh thể. Tuy nhiên, Nghị định thư Montreal đã đóng một vai trò quan trọng trong việc tránh số lượng lớn các trường hợp mắc bệnh và tử vong.

Nhân dịp này, chúng tôi bày tỏ lòng biết ơn tới Tổ chức Khí tượng thế giới, các cơ quan dịch vụ khí tượng và các đối tác khác vì đã duy trì các hoạt động quan trắc và giám sát khí quyển quan trọng bất chấp những khó khăn của COVID-19. Nghị định thư và các công ước liên quan yêu cầu các các bên tham gia hợp tác một cách tích hợp, tổng hợp các nguồn lực tài chính, kiến ​​thức và chuyên môn.

Sự tiến hóa của nó được theo dõi bởi các vệ tinh và các trạm quan sát trên mặt đất của Chương trình Theo dõi Khí quyển Toàn cầu của WMO. Những quan sát đó đang được kết hợp với mô hình số bởi các tổ chức và cơ quan khác nhau (NASA, Dịch vụ Giám sát Khí quyển Copernicus do ECMWF, ECCC, KNMI và những người khác thực hiện) để cung cấp thông tin thời gian gần như thực và phân tích về mức ôzôn ở các phần khác nhau của tầng bình lưu , vị trí và kích thước của khu vực suy giảm tầng ôzôn.

Vào năm 2020, đã có những lỗ thủng tầng ôzôn đặc biệt lớn trên Nam Cực và Bắc Cực, phản ánh các điều kiện khí tượng khắc nghiệt. Các điều kiện động cụ thể trong tầng bình lưu vào năm 2019 đã dẫn đến lỗ thủng tầng ôzôn nhỏ nhất ở Nam Cực kể từ khi được phát hiện. Điều này cho thấy sự cần thiết phải tiếp tục cảnh giác và quan sát.

  Ý kiến bạn đọc

Tin tức liên quan: