Rừng đang phải đối mặt nguy cơ cháy rừng và sâu bệnh ngày càng tăng do biến đổi khí hậu

Một người phụ nữ chở hàng qua Khu bảo tồn rừng thiên nhiên Uluguru ở Morogoro, Tanzania (FAO/Luis Tato).

“Rừng và cây cối là thành phần thiết yếu của hệ thống nông nghiệp thực phẩm. Báo cáo cảnh báo: Việc loại bỏ độ che phủ rừng, đặc biệt là ở vùng nhiệt đới, làm tăng nhiệt độ cục bộ và phá vỡ lượng mưa theo cách làm tăng thêm tác động cục bộ của biến đổi khí hậu toàn cầu, với những hậu quả nghiêm trọng tiềm ẩn đối với năng suất nông nghiệp”.  Báo cáo kêu gọi sự đổi mới trong ngành lâm nghiệp cùng với hành động khẩn cấp từ cộng đồng quốc tế nhằm đối mặt với những thách thức này và tiến tới đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs).

Cháy rừng và sâu bệnh

Cháy rừng trên khắp thế giới đang dữ dội và thường xuyên hơn bao giờ hết, ngay cả ở những khu vực trước đây không bị ảnh hưởng.  Chỉ riêng năm 2023, các vụ cháy rừng đã thải ra khoảng 6.687 megaton carbon dioxide. Cụ thể, các đám cháy ở vùng phương bắc ngay phía nam Bắc Cực đã đạt mức cao mới vào năm 2021 và chiếm gần 1/4 tổng lượng phát thải cháy rừng, tăng từ mức 10% trước đó, FAO cho biết.

Biến đổi khí hậu cũng làm cho rừng dễ bị tổn thương hơn trước các loài xâm lấn, với côn trùng, sâu bệnh và mầm bệnh đe dọa sự phát triển và sinh tồn của cây. Tuyến trùng gỗ thông, một loại giun tròn ký sinh cực nhỏ, đã gây thiệt hại đáng kể cho rừng thông bản địa ở một số quốc gia ở châu Á.  Các khu vực ở Bắc Mỹ cũng được dự đoán sẽ chịu thiệt hại nặng nề do côn trùng và bệnh tật vào năm 2027.

Việc phá rừng là một mối đe dọa nghiêm trọng do nhu cầu sản xuất gỗ toàn cầu đang ở mức kỷ lục, ở mức 4 tỷ mét khối mỗi năm. Các dự báo cho thấy nhu cầu gỗ tròn toàn cầu có thể tăng tới 49% trong khoảng thời gian từ năm 2020 đến năm 2050.  Hơn nữa, gần sáu tỷ người dựa vào lâm sản ngoài gỗ và 70% người nghèo trên thế giới dựa vào các loài hoang dã cho nhu cầu cơ bản của họ. 

Giải pháp cải tiến

FAO tin rằng khoa học có thể giúp giải quyết những thách thức này và xác định năm loại đổi mới giúp nâng cao tiềm năng của rừng nhằm giải quyết các thách thức toàn cầu: công nghệ, xã hội, chính sách, thể chế và tài chính.  Một ví dụ về sự đổi mới như vậy là sử dụng AI để phân tích dữ liệu và tài trợ đổi mới cho việc bảo tồn rừng. Vì sự đổi mới có thể tạo ra người thắng và kẻ thua, FAO đang tranh luận về các cách tiếp cận toàn diện và đáp ứng giới tính để đảm bảo phân phối lợi ích công bằng giữa nam giới, phụ nữ và thanh niên ở tất cả các nhóm dân tộc và kinh tế xã hội.

Tổng Giám đốc FAO Qu Dongyu cuối cùng hy vọng báo cáo mới sẽ “mở rộng quy mô đổi mới dựa trên bằng chứng trong lâm nghiệp”.  Ông nói thêm: “Tôi tin rằng nó cũng sẽ hỗ trợ các Thành viên FAO và các bên liên quan khác trong việc tạo điều kiện cho sự đổi mới cần thiết, toàn diện và có trách nhiệm trong ngành lâm nghiệp nhằm tăng cường tính bền vững và khả năng phục hồi của các hệ thống nông sản thực phẩm vì một thế giới tốt đẹp hơn và một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người”.

Tin ngắn: Tạp chí KTTV

Nguồn: https://news.un.org/en/story/2024/07/1152386