Năm 2023 có thể là năm nóng kỷ lục, dự kiến sẽ tăng đột biến hơn nữa do El Niño

UNEP/Nayim Ahmed Yussuf: Các cộng đồng ở Maalimin, phía bắc Kenya đang trải qua tình trạng hạn hán.

Năm 2023 “gần như chắc chắn là năm ấm nhất được ghi nhận” sau khi tháng 10 phá vỡ nhiệt độ cao, trong khi thủy ngân sẽ tiếp tục tăng do hiệu ứng El Niño nóng lên vẫn tiếp tục kéo dài sang năm tới.

Đó là thông điệp từ Tổ chức Khí tượng Thế giới của Liên Hợp Quốc (WMO), cho biết hôm thứ Tư rằng từ đầu năm dương lịch đến nay, nhiệt độ trung bình toàn cầu là cao nhất từng được ghi nhận, 1,43^o C so với mức tiền công nghiệp và băng biển ở Nam Cực vẫn còn ở mức thấp kỷ lục. WMO dự kiến ​​kiểu khí hậu El Niño ấm lên sẽ kéo dài ít nhất cho đến tháng 4 năm 2024, góp phần khiến nhiệt độ tăng cao hơn nữa. Người đứng đầu WMO, Petteri Taalas, cho biết do tác động của El Niño đối với nhiệt độ toàn cầu thường diễn ra vào năm sau khi nó phát triển nên năm tới “có thể còn ấm hơn nữa”.

Thêm nhiên liệu vào lửa

Giáo sư Taalas nhấn mạnh, mặc dù El Niño xảy ra một cách tự nhiên nhưng nó diễn ra trong bối cảnh biến đổi khí hậu được thúc đẩy bởi “nồng độ khí nhà kính giữ nhiệt từ các hoạt động của con người ngày càng tăng”. 

Ông cảnh báo các hiện tượng thời tiết cực đoan như nắng nóng, hạn hán, cháy rừng, mưa lớn và lũ lụt sẽ tồi tệ hơn ở một số vùng. Ông nói thêm: “Đó là lý do tại sao WMO cam kết thực hiện sáng kiến ​​Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người để cứu sống và giảm thiểu thiệt hại kinh tế”.

Năm ấm nhất trước đó được ghi nhận là năm 2016 do “cú đúp” El Niño đặc biệt mạnh và biến đổi khí hậu. El Niño được tạo ra bởi dòng nước ấm tràn lên bề mặt, sau đó tỏa nhiệt thêm vào khí quyển. WMO cho biết kể từ tháng 5 năm nay, nhiệt độ bề mặt nước biển trung bình hàng tháng ở khu vực xích đạo trung đông Thái Bình Dương đã ấm lên đáng kể, tăng từ mức trung bình khoảng 0,5°C lên mức trung bình khoảng 1,5°C vào tháng 9.

Những ước tính này liên quan đến giai đoạn cơ sở 1991-2020, sử dụng phiên bản mới nhất của bộ dữ liệu Nhiệt độ bề mặt nước biển nội suy tối ưu (OISST). Các dự báo gần đây nhất của chuyên gia cho thấy khả năng cao là Thái Bình Dương sẽ tiếp tục ấm lên trong ít nhất bốn mùa kéo dài ba tháng chồng chéo tiếp theo, cho đến tháng 2 và tháng 4 năm 2024. Cơ quan LHQ nhấn mạnh, El Niño mạnh không nhất thiết có nghĩa là El Niño tác động mạnh đến địa phương.

“Điều quan trọng cần lưu ý là El Niño không phải là yếu tố duy nhất thúc đẩy các kiểu khí hậu toàn cầu và khu vực, và cường độ của các chỉ số El Niño không tương ứng trực tiếp với mức độ ảnh hưởng của chúng. Không có hai sự kiện El Niño nào giống nhau”.

Tháng 10 ấm nhất cho đến nay

Đây là tháng 10 ấm nhất được ghi nhận cho đến nay, cao hơn 0,85°C so với mức trung bình giai đoạn 1991-2020 và cao hơn 0,40°C so với tháng 10 ấm nhất trước đó. Nó cho biết mức nhiệt độ bất thường trên toàn cầu là cao thứ hai trong tất cả các tháng trong bộ dữ liệu ERA5, sau tháng 9 năm 2023. Tháng 10 đánh dấu tháng thứ sáu liên tiếp lượng băng biển ở Nam Cực vẫn ở mức thấp kỷ lục trong thời gian này trong năm, với giá trị hàng tháng thấp hơn 11% so với mức trung bình. Phạm vi băng biển Bắc Cực đạt giá trị thấp thứ 7 trong tháng 10, thấp hơn 12% so với mức trung bình.

Các điều kiện El Niño tiếp tục phát triển ở vùng xích đạo Thái Bình Dương, mặc dù các dị thường vẫn thấp hơn so với thời điểm này trong năm trong quá trình phát triển các sự kiện mạnh mẽ lịch sử năm 1997 và 2015. WMO cho biết vào tháng 10 năm 2023, lượng mưa tổng thể ở trên mức trung bình ở hầu hết châu Âu. Bão Babet đổ bộ vào Bắc Âu và bão Aline ảnh hưởng đến Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, gây mưa lớn và lũ lụt.

Tin biên dịch: Tạp chí KTTV

Nguồn: https://news.un.org/en/story/2023/11/1143352