Mưa và nắng nóng bất thường, cháy rừng và lũ lụt cho thấy một mùa hè khắc nghiệt (phần đầu)

Trung Quốc đã lập kỷ lục nhiệt độ hàng ngày quốc gia mới vào tháng 7 và hứng chịu lượng mưa kỷ lục vào đầu tháng 8. Nhiều kỷ lục nhiệt độ mới trên thế giới đã bị phá vỡ trong tháng Bảy. Đầu tháng 8 cũng chứng kiến một đợt nắng nóng mùa đông ở các vùng của Nam Mỹ.

Cháy rừng đã gây ra sự tàn phá và hàng chục người thương vong, đồng thời buộc hàng nghìn người ở Canada, một số khu vực ở Địa Trung Hải, bao gồm Algeria, Hy Lạp, Ý và Tây Ban Nha, phải sơ tán. Canada đã chứng kiến mùa cháy rừng tồi tệ nhất được ghi nhận, gây hại cho chất lượng không khí đối với hàng triệu người ở Bắc Mỹ. Các đám cháy hiện đang bùng cháy ở Bắc Cực thuộc Canada. Dịch vụ Giám sát Khí quyển Copernicus (CAMS) đã báo cáo rằng tính đến cuối tháng 7, tổng lượng khí thải carbon cháy rừng ước tính cho năm nay đã đạt gấp đôi tổng lượng khí thải hàng năm trước đó của Canada. CAMS đã ghi nhận sự gia tăng đáng kể về cường độ và lượng khí thải từ các vụ cháy rừng ở phía đông Địa Trung Hải trong nửa cuối tháng 7, đặc biệt là ở Hy Lạp. Theo bộ dữ liệu GFAS, lượng khí thải từ các vụ cháy rừng này là cao nhất trong khoảng thời gian này ở Hy Lạp trong 21 năm qua.

Nhiệt độ mặt nước biển đã đạt kỷ lục mới, với những đợt nắng nóng nghiêm trọng trên biển ở Địa Trung Hải và ngoài khơi bờ biển Florida. Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Hoa Kỳ cho biết tình trạng nhiệt độ tăng cao diễn ra ở Florida vào đầu mùa được coi là cao nhất kể từ khi nhiệt độ khu vực này được đo vào năm 1985. 

Tổng thư ký WMO, Giáo sư Petteri Taalas cho biết “Thời tiết cực đoan - hiện tượng ngày càng thường xuyên xảy ra trong điều kiện khí hậu nóng lên của chúng ta - đang có tác động lớn đến sức khỏe con người, hệ sinh thái, nền kinh tế, nông nghiệp, năng lượng và nguồn cung cấp nước. Điều này càng khẳng định tính cấp bách ngày càng tăng của việc cắt giảm phát thải khí nhà kính càng nhanh và càng sâu càng tốt”. 

Bên cạnh đó, ông cho biết thêm “Ngoài ra, chúng ta phải tăng cường nỗ lực giúp xã hội thích nghi với những gì không may trong cuộc sống hàng ngày. Cộng đồng WMO đang đưa ra các dự báo và cảnh báo để bảo vệ cuộc sống và sinh kế khi chúng tôi cố gắng đạt được mục tiêu Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người”.

Một nghiên cứu nhanh từ các nhà khoa học khí hậu trong mạng lưới Phân bố thời tiết thế giới cho biết các đợt nắng nóng mang dấu ấn rõ ràng của biến đổi khí hậu. “Tuy nhiên, nếu không có sự thay đổi khí hậu do con người gây ra thì những đợt nắng nóng này sẽ cực kỳ hiếm. Ở Trung Quốc, đó sẽ là sự kiện 1 trong 250 năm trong khi nhiệt độ cực đại vào tháng 7 năm 2023 hầu như không thể xảy ra ở khu vực Hoa Kỳ/Mexico và Nam Âu nếu con người không làm hành tinh nóng lên bằng cách đốt nhiên liệu hóa thạch”, ông nói. El Niño đang phát triển dự kiến sẽ tiếp tục thúc đẩy nhiệt độ trên đất liền và đại dương.

Sóng nhiệt

Bản đồ màu đỏ và tím thể hiện sức nóng ở Châu Âu và Bắc Phi. Sóng nhiệt là một trong những mối nguy hiểm tự nhiên nguy hiểm nhất với hàng nghìn người chết vì các nguyên nhân liên quan đến nhiệt mỗi năm. Các chuyên gia của WMO cho biết trong một cuộc họp báo vào ngày 18 tháng 7 rằng tác động đầy đủ của một đợt nắng nóng thường không được nhận ra cho đến vài tuần hoặc vài tháng sau đó.

Pháp, Hy Lạp, Ý, Tây Ban Nha, Algeria và Tunisia đã báo cáo các kỷ lục mới về nhiệt độ ban ngày và ban đêm. Ví dụ, Figueres (Catalonia), đã báo cáo một kỷ lục nhiệt độ mới là 45,4°C vào ngày 18 tháng 7 (mức cao nhất tạm thời mọi thời đại). Một trạm trên đảo Sardinia của Ý đã ghi nhận nhiệt độ 48,2°C vào ngày 24 tháng 7. Tại Algeria và Tunisia, nhiệt độ tối đa cao nhất lần lượt là 48,7°C (Dar El Beïda/Argel) và 49,0°C (Tunis và Kairouan) vào ngày 23 tháng 7. Nhiệt độ ở Iran lên tới 50°C vào đầu tháng 8.

Ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh mối liên hệ giữa sự nóng lên nhanh chóng ở Bắc Cực và các hình thái thời tiết bất thường ở vĩ độ trung bình. Trạm thời tiết Sanbao ở thành phố Turpan thuộc tỉnh Tân Cương của Trung Quốc, có nhiệt độ 52,2°C vào ngày 16 tháng 7, lập kỷ lục nhiệt độ quốc gia mới theo báo cáo của Cục Khí tượng Trung Quốc.

Biên dịch: Tạp chí KTTV

Nguồn: https://public.wmo.int/en/media/news/exceptional-heat-and-rain-wildfires-and-floods-mark-summer-of-extremes