Kỷ lục bị phá vỡ - báo cáo khí hậu mới của WMO xác nhận năm 2023 nóng nhất cho đến nay

Mực nước biển dâng cao đang gây ra lũ lụt thường xuyên tại các ngôi nhà ở Bangladesh (WFP/Sayed Asif Mahmud).

Theo báo cáo về Khí hậu Toàn cầu năm 2023 của WMO, các đợt nắng nóng, lũ lụt, hạn hán, cháy rừng và các cơn bão nhiệt đới gia tăng nhanh chóng đã gây ra tình trạng khốn khổ và hỗn loạn, đảo lộn cuộc sống hàng ngày của hàng triệu người và gây thiệt hại kinh tế hàng tỷ USD. “Còi báo động đang vang lên trên tất cả các chỉ số chính… Một số kỷ lục không chỉ đứng đầu bảng xếp hạng mà còn phá hủy bảng xếp hạng. Và những thay đổi đang tăng tốc”, Tổng thư ký LHQ António Guterres cho biết trong thông điệp video về buổi ra mắt.

Báo động đỏ

Dựa trên dữ liệu từ nhiều cơ quan, nghiên cứu xác nhận rằng năm 2023 là năm ấm nhất được ghi nhận, với nhiệt độ trung bình toàn cầu gần bề mặt ở mức 1,45°C so với mức cơ bản thời tiền công nghiệp. Nó đăng quang khoảng thời gian mười năm ấm nhất được ghi nhận. Tổng thư ký WMO Celeste Saulo cho biết khi trình bày báo cáo trước giới truyền thông ở Geneva: “Kiến thức khoa học về biến đổi khí hậu đã tồn tại hơn 5 thập kỷ nhưng chúng ta đã bỏ lỡ cả một thế hệ cơ hội”. Bà kêu gọi việc ứng phó với biến đổi khí hậu phải được quản lý bởi “phúc lợi của các thế hệ tương lai chứ không phải vì lợi ích kinh tế ngắn hạn”. Bà nhấn mạnh: “Với tư cách là Tổng thư ký của Tổ chức Khí tượng Thế giới, tôi hiện đang đưa ra cảnh báo đỏ về tình trạng khí hậu toàn cầu.

Tiến sĩ Celeste Saulo (giữa), Tổng thư ký Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) tại buổi công bố báo cáo Hiện trạng Khí hậu Toàn cầu 2023 (UN News/Anton Uspensky).

Thế giới hỗn loạn

Tuy nhiên, các chuyên gia WMO giải thích, biến đổi khí hậu không chỉ dừng lại ở nhiệt độ không khí. Sự ấm lên chưa từng có của đại dương và mực nước biển dâng cao, sự rút lui của sông băng và mất băng ở biển Nam Cực cũng là một phần của bức tranh nghiệt ngã. Báo cáo cho thấy, vào một ngày trung bình trong năm 2023, gần 1/3 bề mặt đại dương bị sóng nhiệt biển bao trùm, gây tổn hại cho các hệ sinh thái quan trọng và hệ thống thực phẩm. Theo dữ liệu sơ bộ, các sông băng được quan sát đã chứng kiến ​​lượng băng bị mất lớn nhất trong lịch sử - kể từ năm 1950 - với tình trạng băng tan cực độ ở cả phía Tây Bắc Mỹ và Châu Âu.

Chẳng hạn, các chỏm băng ở dãy An-pơ đã trải qua một mùa băng tan cực độ, chẳng hạn, băng ở Thụy Sĩ đã mất khoảng 10% khối lượng còn lại trong hai năm qua. Lượng băng bị mất ở biển Nam Cực cho đến nay là thấp kỷ lục - thấp hơn một triệu km2 so với kỷ lục trước đó - tương đương với diện tích của Pháp và Đức cộng lại. Dữ liệu sơ bộ cho thấy nồng độ quan sát được của ba loại khí nhà kính chính - carbon dioxide, metan và oxit nitơ - đã đạt mức kỷ lục vào năm 2022 và tiếp tục tăng vào năm 2023.

Hậu quả toàn cầu

Theo báo cáo, thời tiết và khí hậu cực đoan là nguyên nhân sâu xa hoặc là yếu tố làm trầm trọng thêm tình trạng nghiêm trọng mà vào năm 2023 đã gây ra tình trạng di dời, mất an ninh lương thực, mất đa dạng sinh học, các vấn đề sức khỏe,...  Ví dụ, báo cáo trích dẫn số liệu cho thấy số người bị mất an ninh lương thực trầm trọng trên toàn thế giới đã tăng hơn gấp đôi, từ 149 triệu trước đại dịch COVID-19 lên 333 triệu vào năm 2023 tại 78 quốc gia được Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) giám sát. “Cuộc khủng hoảng khí hậu là thách thức rõ ràng mà nhân loại phải đối mặt. Nó gắn bó chặt chẽ với cuộc khủng hoảng bất bình đẳng - được chứng kiến ​​bằng tình trạng mất an ninh lương thực ngày càng tăng và sự di dời dân số cũng như mất đa dạng sinh học,” bà Saulo nói.

Một tia hy vọng

Báo cáo của WMO không chỉ gióng lên hồi chuông cảnh báo mà còn đưa ra những lý do để lạc quan. Vào năm 2023, công suất bổ sung năng lượng tái tạo tăng gần 50%, đạt tổng cộng 510 gigawatt (GW) - tỷ lệ cao nhất được quan sát thấy trong hai thập kỷ. Sự gia tăng sản xuất năng lượng tái tạo, chủ yếu được cung cấp bởi bức xạ mặt trời, gió và chu trình nước, đã đưa nó trở thành lực lượng hàng đầu trong hành động về khí hậu nhằm đạt được các mục tiêu khử cacbon. Hệ thống cảnh báo sớm đa hiểm họa hiệu quả là rất quan trọng để giảm thiểu tác động của thiên tai. Sáng kiến ​​Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người nhằm mục đích đảm bảo sự bảo vệ toàn cầu thông qua các hệ thống cảnh báo sớm vào năm 2027.

Kể từ khi áp dụng Khung khổ Sendai về giảm thiểu rủi ro thiên tai, việc phát triển và thực hiện các chiến lược giảm thiểu rủi ro thiên tai ở địa phương đã gia tăng. Từ năm 2021 đến năm 2022, dòng tài chính liên quan đến khí hậu toàn cầu tăng gần gấp đôi so với mức của giai đoạn 2019-2020, đạt gần 1,3 nghìn tỷ USD. Tuy nhiên, con số này chỉ chiếm khoảng 1% GDP toàn cầu, cho thấy thiếu hụt tài chính đáng kể. Để đạt được các mục tiêu của lộ trình 1,5°C, các khoản đầu tư tài chính cho khí hậu hàng năm phải tăng hơn sáu lần, đạt gần 9 nghìn tỷ USD vào năm 2030 và cần thêm 10 nghìn tỷ USD vào năm 2050.

Cái giá của việc không hành động

Báo cáo cảnh báo rằng cái giá phải trả cho việc không hành động là rất lớn. Từ năm 2025 đến năm 2100, con số này có thể lên tới 1.266 nghìn tỷ USD, thể hiện sự khác biệt về tổn thất giữa kịch bản kinh doanh thông thường và kịch bản tăng 1,5°C. Lưu ý rằng con số này có thể là một sự đánh giá thấp đáng kể, các chuyên gia thời tiết của Liên Hợp Quốc kêu gọi hành động ngay lập tức về khí hậu. Báo cáo được đưa ra trước cuộc họp Bộ trưởng Khí hậu Copenhagen, nơi các nhà lãnh đạo và bộ trưởng khí hậu từ khắp nơi trên thế giới sẽ tập hợp lần đầu tiên kể từ COP28 ở Dubai để thúc đẩy hành động về khí hậu tăng tốc, bao gồm cả việc đưa ra một thỏa thuận đầy tham vọng về tài chính tại COP29 ở Baku sau đó. năm nay - để biến các kế hoạch quốc gia thành hành động.

Tin ngắn: Tạp chí KTTV

Nguồn: https://news.un.org/en/story/2024/03/1147716