Cháy rừng gây thiệt hại lớn về nhân mạng ở Chile giữa đợt nắng nóng ở Nam Mỹ

Chính phủ Chile đã ban bố tình trạng khẩn cấp và tổ chức quốc tang. Hơn 100 người được cho là đã thiệt mạng và số người chết dự kiến sẽ còn tăng thêm khi lực lượng cứu hộ tìm cách tiếp cận những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở vùng Valparaíso, bao gồm cả thị trấn ven biển Viña del Mar. Chính quyền Chile đã ban hành một số cảnh báo đỏ cấp cao nhất về nguy cơ hỏa hoạn do nhiệt độ tăng cao, đất khô và gió mạnh. Cơ quan Khí tượng Thủy văn Quốc gia Chile cũng đưa ra cảnh báo đỏ về nắng nóng, phù hợp với chiến dịch Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người.

Hỏa hoạn gây tàn phá và thiệt hại nhân mạng ở Chile

El Nino

Tác động của khí hậu và các hiện tượng cực đoan thường liên quan đến các hiện tượng xảy ra tự nhiên, chẳng hạn như sóng nhiệt và hạn hán, trở nên mạnh mẽ hơn vào mùa hè ở Nam bán cầu này do sự kết hợp của hiện tượng El Niño mạnh mẽ và sự gia tăng lâu dài của nhiệt độ đất và biển do biến đổi khí hậu. Bárbara Tapia Cortés thuộc Văn phòng khu vực Châu Mỹ của WMO cho biết: “Do ảnh hưởng của El Niño, dự kiến mùa hè trong khu vực có thể có nhiệt độ tối đa cao hơn giá trị bình thường trong mùa”.

Theo bà “Điều đáng nhớ là chúng ta đang bắt đầu từ năm 2023, đây là năm nóng nhất từng được ghi nhận. Có khả năng hiệu ứng ấm lên của đợt El Niño hiện tại sẽ làm nhiệt độ tăng cao hơn nữa trong năm 2024. Điều này sẽ gây ra nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan hơn, hủy hoại cuộc sống và phá hủy sinh kế”.

El Niño xảy ra trung bình hai đến bảy năm một lần và các đợt thường kéo dài từ 9 đến 12 tháng. Đây là một kiểu khí hậu xuất hiện tự nhiên liên quan đến sự nóng lên của nhiệt độ bề mặt đại dương ở vùng nhiệt đới trung tâm và phía đông Thái Bình Dương. Nhưng nó diễn ra trong bối cảnh khí hậu bị thay đổi bởi các hoạt động của con người.

“Các sự kiện El Niño gần đây, bao gồm cả lần này, đang được tạo ra từ một đại dương vốn đã ấm hơn. Nó giống như việc bạn có một bồn tắm chứa nước nóng và bạn cho nhiều nước nóng vào đó, thay vì một bồn tắm có nước ấm và bạn cho nước nóng vào đó”, bà Tapia Cortés nói.

Nhiệt độ và nguy cơ cháy nổ

Các đám cháy xảy ra khi nhiều quốc gia ở Nam Mỹ - bao gồm Chile, Argentina, Paraguay và Colombia - chứng kiến những đợt nắng nóng dai dẳng và nhiều kỷ lục về nhiệt độ tại trạm. Tại Santiago de Chile, nhiệt độ đạt 37,3°C vào ngày 31 tháng 1, nhiệt độ cao thứ ba được ghi nhận trong 112 năm.

Tại Colombia, nơi chính phủ tuyên bố cháy rừng và đất nước hiện đang phải chống chọi với thiên tai, một số thành phố cũng chứng kiến nhiệt độ kỷ lục, bao gồm 40,4°C ở Jerusalen.

Argentina đã phải hứng chịu một đợt nắng nóng kéo dài từ ngày 21 đến ngày 31 tháng 1, với nắng nóng kéo dài đến tháng 2 và cảnh báo nắng nóng đỏ cấp độ lan rộng.

Nguy cơ cháy rừng cực kỳ cao trong vài ngày qua ở miền trung Chile (xem bảng xếp hạng Chỉ số thời tiết cháy rừng ngày 03 tháng 2 năm 2024 từ Hệ thống thông tin cháy rừng toàn cầu bên dưới) bao gồm cả vùng Valparaíso, không chỉ phản ánh nhiệt độ rất cao mà còn cả độ ẩm rất thấp và hạn hán nghiêm trọng kéo dài. Những điều kiện này cùng với gió mạnh rất thuận lợi cho sự phát triển của các vụ cháy rừng thảm khốc.

Hệ thống thông tin cháy rừng toàn cầu

Nhiệt độ cao gây nguy hiểm cho sức khỏe con người. Từ năm 2000 đến năm 2019, ước tính có khoảng 489.000 người chết trên toàn cầu mỗi năm - trong đó người già và các nhóm dễ bị tổn thương khác có nguy cơ cao nhất.

WMO là nhà đồng tài trợ của Mạng thông tin sức khỏe nhiệt toàn cầu, hoạt động nhằm nâng cao năng lực bảo vệ người dân khỏi những rủi ro sức khỏe có thể tránh được do nhiệt độ cực cao trong khí hậu đang thay đổi của chúng ta.

Hệ thống cảnh báo sớm cho phép người dân, chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội dân sự được cảnh báo về những giai đoạn nhiệt độ nóng bất thường để họ có thể chuẩn bị tốt hơn nhằm đối phó với nhiệt độ cao.

Trong trung hạn, nên xây dựng Kế hoạch hành động về nắng nóng để đo lường và giảm thiểu tình trạng dễ bị tổn thương do nắng nóng. Do đó, Cơ quan Khí tượng Quốc gia Argentina, SNM, đã phát triển Hệ thống cảnh báo sớm về nhiệt độ cực cao (SAT-TE bằng tiếng Tây Ban Nha). Theo hệ thống này, SNM đưa ra cảnh báo về nhiệt độ cao và các đợt nắng nóng, đồng thời Bộ Y tế đưa ra các khuyến nghị về chăm sóc sức khỏe.

Tin ngắn: Tạp chí KTTV

Nguồn: https://wmo.int/media/news/wildfires-cause-huge-loss-of-life-chile-amid-heatwaves-south-america