Các điểm nóng về thời tiết cực đoan cần có hành động khí hậu lớn quyết đoán hơn

Một người mẹ và con gái cố gắng che mưa khi đi dạo trong chợ. Ảnh: ESCAP/Armin Hari

Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) của Liên Hợp Quốc cho biết nhiệt độ thiêu đốt đang nhấn chìm phần lớn khu vực Bắc bán cầu, trong khi lũ lụt tàn khốc do lượng mưa không ngừng gây ra đã làm gián đoạn cuộc sống và sinh kế, nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải có nhiều hành động ứng phó với khí hậu hơn.

Theo cơ quan thời tiết của Liên Hợp Quốc, tháng 6 chứng kiến ​​nhiệt độ trung bình toàn cầu ấm nhất được ghi nhận và các đợt nắng nóng kéo dài đến đầu tháng 7. Mưa xối xả và lũ lụt đã khiến hàng chục người thiệt mạng và ảnh hưởng đến hàng triệu người ở Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc và Ấn Độ.

Tổng thư ký WMO Petteri Taalas cho biết: “Thời tiết cực đoan - hiện tượng ngày càng thường xuyên xảy ra trong điều kiện khí hậu nóng lên của chúng ta - đang có tác động lớn đến sức khỏe con người, hệ sinh thái, nền kinh tế, nông nghiệp, năng lượng và nguồn cung cấp nước. Chúng ta phải tăng cường nỗ lực để giúp xã hội thích nghi với những điều không may đang trở thành bình thường mới”.

Sóng nhiệt, một trong những mối nguy hiểm tự nhiên nguy hiểm nhất, giết chết hàng ngàn người mỗi năm. Nhiệt độ tăng cao làm tăng nguy cơ cháy rừng, gần đây ở Canada, quốc gia đã mất hơn 9 triệu ha rừng vào năm 2023 cho đến nay, vượt xa mức trung bình 10 năm là khoảng 800.000 ha. Kết quả là ô nhiễm và khói mù lan rộng khắp vùng đông bắc Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến sức khỏe của hàng triệu người. Nhiệt độ trên mức bình thường, với nhiệt độ thủy ngân tăng hơn 5 độ C (41 độ F) trên mức trung bình dài hạn, được dự báo ở khu vực Địa Trung Hải trong hai tuần tới, cũng như ở nhiều nơi ở Bắc Phi, Trung Đông và Türkiye. Theo Dịch vụ thời tiết quốc gia Hoa Kỳ, một đợt nắng nóng lan rộng đang gia tăng ở miền nam Hoa Kỳ, với nhiệt độ cao có thể xảy ra ở nhiều nơi, cho biết một số địa điểm thậm chí có thể đạt kỷ lục nhiệt độ mọi thời đại.

Mưa lớn và lũ lụt đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng và thiệt hại về người ở một số nơi trên thế giới trong những ngày gần đây. WMO cho biết Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (JMA) đã đưa ra cảnh báo khẩn cấp về mưa lớn đối với các tỉnh Fukuoka và Oita, trên Kyushu, hòn đảo lớn thứ ba của nước này, cùng với lượng mưa hàng ngày mới kỷ lục hai ngày trước. “Trời mưa chưa từng thấy,” JMA nói.

Trong khi đó, vùng đông bắc Hoa Kỳ, bao gồm bang New York và New England, hứng chịu những trận mưa xối xả chết người. New York đã ban hành tình trạng khẩn cấp về lũ quét và hơn bốn triệu người đang ở trong tình trạng báo động lũ lụt vào ngày 11 tháng 7. Ở những nơi khác, lũ lụt ở tây bắc Trung Quốc đã làm 15 người chết và ở miền bắc Ấn Độ, đường xá và cầu cống bị sập và nhà cửa bị cuốn trôi khi các con sông tràn bờ trong mưa lớn và lũ lụt theo mùa, cướp đi sinh mạng của hàng chục người.

Các sự kiện thời tiết cực đoan, như lũ lụt, nắng nóng và hạn hán, ảnh hưởng đến hàng triệu người và gây thiệt hại hàng tỷ đô la hàng năm. Ảnh: WMO

Cơ quan của Liên Hợp Quốc cũng nhấn mạnh rằng trong khi các nước phát triển đã tăng cường mức độ sẵn sàng, chẳng hạn như cảnh báo và quản lý lũ lụt, thì các nước thu nhập thấp vẫn dễ bị tổn thương. Stefan Uhlenbrook, Giám đốc thủy văn, nước và tầng lạnh của WMO cho biết: “Khi hành tinh ấm lên, chúng ta có thể sẽ thấy các trận mưa ngày càng dữ dội hơn, thường xuyên hơn, nghiêm trọng hơn, dẫn đến lũ lụt nghiêm trọng hơn. Các quốc gia phát triển như Nhật Bản cực kỳ cảnh giác và họ cũng đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng khi đề cập đến các biện pháp quản lý lũ lụt. Nhưng nhiều quốc gia có thu nhập thấp không có cảnh báo, hầu như không có cấu trúc phòng chống lũ lụt và không có quản lý lũ lụt tổng hợp. WMO cam kết cải thiện tình hình,” ông nói.

Vụ KHCN và HTQT

Nguồn: https://news.un.org/en/story/2023/07/1138712