Bão Daniel gây mưa lũ cực đoan ở Địa Trung Hải, thiệt hại nặng nề về người ở Libya

Theo Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế, có tới 10.000 người được Hiệp hội Trăng lưỡi liềm đỏ Libya báo cáo mất tích. Con số thương vong chưa được xác nhận ngay lập tức, nhưng hàng nghìn người có thể đã thiệt mạng sau khi nước từ các đập vỡ tràn vào thành phố Derna.

Trung tâm Khí tượng Quốc gia Libya cho biết, bão đạt đỉnh điểm ở vùng đông bắc Libya vào ngày 10/9 với sức gió mạnh 70 - 80 km/h. Điều này gây gián đoạn thông tin liên lạc, làm đổ tháp điện và cây cối. Mưa xối xả từ 150 - 240 mm gây lũ quét tại một số thành phố, trong đó có Al-Bayda, nơi ghi nhận lượng mưa ngày cao nhất 414,1 mm (từ 8h ngày 10/9 đến 8h ngày 11/9). Trung tâm Khí tượng Quốc gia cho biết đây là lượng mưa kỷ lục mới.

Cơ quan khí tượng Libya cho biết, toàn bộ khu vực lân cận ở Derna đã biến mất, cùng với cư dân của họ bị nước cuốn trôi sau khi hai con đập cũ bị sập khiến tình hình trở nên thảm khốc và ngoài tầm kiểm soát. Chính phủ Libya tuyên bố để tang ba ngày ở tất cả các thành phố bị ảnh hưởng; gọi chúng là “Khu vực thảm họa”.

Trung tâm Khí tượng Quốc gia đã đưa ra cảnh báo sớm về hiện tượng thời tiết khắc nghiệt này 72 giờ trước khi xảy ra, đồng thời thông báo cho tất cả các cơ quan chính phủ bằng email và thông qua các phương tiện truyền thông kêu gọi họ cẩn thận và thận trọng hơn, đồng thời kêu gọi họ thực hiện các biện pháp phòng ngừa. Tình trạng khẩn cấp đã được công bố ở các khu vực phía đông dựa trên những cảnh báo này.

Thảm họa nêu bật sự cần thiết của chiến dịch Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người trên phạm vi quốc tế do Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres phát động. WMO đang hợp tác với Văn phòng Giảm thiểu Rủi ro Thiên tai của Liên hợp quốc, Liên minh Viễn thông Quốc tế, IFRC và một loạt đối tác khác để đảm bảo rằng những cảnh báo sớm đến được với mọi người và dẫn đến hành động sớm.

Khi hành tinh ấm lên, dự kiến chúng ta sẽ chứng kiến nhiều đợt mưa cực đoan hơn, dẫn đến lũ lụt nghiêm trọng hơn.  Stefan Uhlenbrook, Giám đốc Thủy văn và Khí quyển tại WMO cho biết: “Bầu không khí ấm hơn có thể giữ được nhiều độ ẩm hơn. Do đó, các đợt mưa - kèm theo mưa, tuyết hoặc mưa đá - ở vùng khí hậu ấm hơn sẽ dữ dội hơn và có thể dẫn đến lũ lụt nhiều hơn”. Ông nói: “Hơn 80% độ ẩm trong các đám mây bắt nguồn từ đại dương, thậm chí nhiều hơn từ các cơn bão nhiệt đới. Điều này có nghĩa là các đại dương ngày càng ấm hơn sẽ tạo ra nhiều cơn bão hơn”.

Nhiệt độ mặt nước biển trên 26°C có thể tăng cường và tạo điều kiện cho những cơn bão như vậy sau khi chúng phát triển. Gần bờ biển Lybia, nhiệt độ mặt nước biển cao hơn 27,5°C, do đó làm tăng năng lượng sẵn có cho quá trình đối lưu và độ ẩm. Những đám mây xoáy trên ảnh vệ tinhBão Daniel phát triển ở Hy Lạp và được Cơ quan Khí tượng Quốc gia Hy Lạp đặt tên. Khi nó di chuyển về phía Libya, Bão Daniel đã phát triển các đặc điểm của một cơn bão Medicane - MEDIterranean. Hiện tượng này thể hiện một số đặc điểm của xoáy thuận nhiệt đới và các đặc điểm khác của bão vĩ độ trung bình. Hoạt động đạt đỉnh điểm trong lịch sử giữa tháng 9 và tháng 1.

Bão Daniel đã gây ra lượng mưa kỷ lục ở Hy Lạp vào ngày 5-6 tháng 9, với lượng mưa 750 mm được báo cáo trong 24 giờ tại một nhà ga ở làng Zagora. Con số này tương đương với khoảng 18 tháng mưa. Tại Thessaly, miền trung Hy Lạp, nhiều trạm đón lượng mưa từ 400 đến 600 mm trong 24 giờ. Thessaly là trung tâm nông nghiệp của Hy Lạp nên tác động kinh tế dự kiến sẽ rất nghiêm trọng.

Đã có một số trường hợp tử vong. Nhiều người tìm nơi trú ẩn trên mái nhà. Đồng thời, Hy Lạp đang phải đối mặt với trận cháy rừng lớn nhất từ trước đến nay ở châu Âu, gây ra sự tàn phá lớn ở phía đông bắc đất nước. Thiên tai tiếp tục chuỗi các hiện tượng cực đoan gây mất sinh kế, tính mạng ở nhiều quốc gia trên thế giới trong những tháng gần đây.

Hơn 30 người được cho là đã thiệt mạng sau khi mưa lớn và lũ lụt do một cơn bão ngoài nhiệt đới tấn công bang Rio Grande do Sul của Brazil trong tuần đầu tiên của tháng 9. Vào ngày 1 tháng 9, cơ quan thời tiết quốc gia Brazil đã đưa ra một tin tức báo chí về điều kiện thời tiết khắc nghiệt và lượng mưa lớn dự kiến sẽ xảy ra ở Rio Grande do Sul. Từ ngày 1 đến ngày 5 tháng 9, một số địa điểm ghi nhận lượng mưa khoảng 250 đến 300 mm và giá trị hàng ngày cao nhất được ghi nhận trong tháng 9 đã bị vượt qua ở một số trạm vào ngày 4 tháng 9, chẳng hạn như ở Passo Fundo, 164,4 mm và Cruz Alta 160,8 mm.

Biên dịch: Tạp chí KTTV

Nguồn: https://public.wmo.int/en/media/news/storm-daniel-leads-extreme-rain-and-floods-mediterranean-heavy-loss-of-life-libya