Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO): Các chỉ số biến đổi khí hậu đạt mức kỷ lục vào năm 2023

Theo báo cáo về Khí hậu Toàn cầu năm 2023 của WMO, các đợt nắng nóng, lũ lụt, hạn hán, cháy rừng và các cơn bão nhiệt đới gia tăng nhanh chóng đã gây ra tình trạng khốn khổ và hỗn loạn, đảo lộn cuộc sống hàng ngày của hàng triệu người và gây thiệt hại kinh tế hàng tỷ USD.

AdobeStock/ vitaliymateha

Báo cáo của WMO xác nhận rằng năm 2023 là năm ấm nhất được ghi nhận, với nhiệt độ trung bình toàn cầu gần bề mặt là 1,45°C (với biên độ không chắc chắn là ± 0,12°C) so với mức cơ bản thời tiền công nghiệp. Đó là khoảng thời gian mười năm ấm nhất được ghi nhận.

“Báo động đang vang lên trên tất cả các chỉ số chính… Một số kỷ lục không chỉ đứng đầu bảng xếp hạng mà còn phá hủy bảng xếp hạng. Và những thay đổi đang tăng tốc”. Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres cho biết.

“Chưa bao giờ chúng ta tiến gần đến mức này - mặc dù chỉ là tạm thời vào thời điểm hiện tại với giới hạn dưới 1,5°C của Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu.” Tổng thư ký WMO Celeste Saulo cho biết. “Cộng đồng WMO đang đưa ra Cảnh báo đỏ cho thế giới”. Theo bà “Biến đổi khí hậu không chỉ dừng lại ở nhiệt độ. Những gì chúng ta chứng kiến vào năm 2023, đặc biệt là với sự ấm lên chưa từng có của đại dương, sự rút lui của sông băng và sự mất đi băng ở biển Nam Cực, là nguyên nhân gây ra mối lo ngại đặc biệt”.

Vào một ngày trung bình trong năm 2023, gần một phần ba đại dương toàn cầu bị sóng nhiệt biển bao trùm, gây tổn hại cho các hệ sinh thái và hệ thống thực phẩm quan trọng. Vào cuối năm 2023, hơn 90% đại dương đã trải qua tình trạng sóng nhiệt vào một thời điểm nào đó trong năm.

Theo dữ liệu sơ bộ, tập hợp các sông băng tham chiếu trên toàn cầu đã phải hứng chịu lượng băng bị mất kỷ lục lớn nhất (kể từ năm 1950), do băng tan cực độ ở cả phía Tây Bắc Mỹ và Châu Âu. Phạm vi băng biển ở Nam Cực cho đến nay là thấp kỷ lục, với mức tối đa vào cuối mùa đông là 1 triệu km² so với kỷ lục trước đó - tương đương với diện tích của Pháp và Đức cộng lại.

Bà Celeste Saulo cho biết: “Cuộc khủng hoảng khí hậu là thách thức rõ ràng mà nhân loại phải đối mặt và có mối liên hệ chặt chẽ với cuộc khủng hoảng bất bình đẳng - như được chứng kiến bởi tình trạng mất an ninh lương thực ngày càng tăng và sự di dời dân số cũng như mất đa dạng sinh học”.

Số người bị mất an ninh lương thực nghiêm trọng trên toàn thế giới đã tăng hơn gấp đôi, từ 149 triệu người trước đại dịch COVID-19 lên 333 triệu người vào năm 2023 (tại 78 quốc gia được Chương trình Lương thực Thế giới giám sát). Theo báo cáo, thời tiết và khí hậu cực đoan có thể không phải là nguyên nhân gốc rễ nhưng chúng là những yếu tố làm trầm trọng thêm tình trạng này.

Các mối nguy hiểm về thời tiết tiếp tục gây ra tình trạng di dời vào năm 2023, cho thấy các cú sốc về khí hậu làm suy yếu khả năng phục hồi và tạo ra các rủi ro bảo vệ mới cho những nhóm dân cư dễ bị tổn thương nhất như thế nào.

Những bất thường về nhiệt độ trung bình toàn cầu hàng năm (so với giai đoạn 1850-1900) từ 1850 đến 2023. Dữ liệu được lấy từ sáu bộ dữ liệu

Tuy nhiên, chúng ta vẫn có một tia hy vọng. Việc sản xuất năng lượng tái tạo, chủ yếu được thúc đẩy bởi các động lực của bức xạ mặt trời, gió và chu trình nước, đã trở thành hoạt động đi đầu trong hành động về khí hậu nhờ tiềm năng đạt được các mục tiêu khử cacbon. Vào năm 2023, việc bổ sung công suất tái tạo đã tăng gần 50% so với năm 2022, đạt tổng cộng 510 gigawatt (GW) - tỷ lệ cao nhất được quan sát thấy trong hai thập kỷ qua.

Tuần này, tại Hội nghị Bộ trưởng Khí hậu Copenhagen vào ngày 21-22 tháng 3, các nhà lãnh đạo và bộ trưởng về khí hậu từ khắp nơi trên thế giới sẽ tập hợp lần đầu tiên kể từ COP28 ở Dubai để thúc đẩy hành động về khí hậu tăng tốc. Việc tăng cường Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) trước thời hạn tháng 2 năm 2025 sẽ là một vấn đề quan trọng trong chương trình nghị sự, cũng như việc đưa ra một thỏa thuận đầy tham vọng về tài chính tại COP29 để biến các kế hoạch quốc gia thành hành động.

“Hành động vì khí hậu hiện đang bị cản trở do thiếu năng lực cung cấp và sử dụng các dịch vụ khí hậu để thông báo các kế hoạch giảm thiểu và thích ứng quốc gia, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Chúng ta cần tăng cường hỗ trợ cho các Cơ quan Khí tượng Thủy văn Quốc gia để có thể cung cấp dịch vụ thông tin cho đảm bảo thế hệ Đóng góp do quốc gia tự quyết định tiếp theo dựa trên khoa học”, Celeste Saulo nói.

Báo cáo Hiện trạng Khí hậu Toàn cầu được công bố đúng dịp Ngày Khí tượng Thế giới 23/3. Nó cũng tạo tiền đề cho một chiến dịch hành động về khí hậu mới của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc và WMO sẽ được phát động vào ngày 21 tháng 3. Nó sẽ thông báo các cuộc thảo luận tại cuộc họp cấp bộ trưởng về khí hậu ở Copenhagen vào ngày 21-22 tháng 3.

Hàng chục chuyên gia và đối tác đóng góp cho báo cáo, bao gồm các tổ chức của Liên Hợp Quốc, Cơ quan Khí tượng Thủy văn Quốc gia (NMHS) và Trung tâm Phân tích và Dữ liệu Toàn cầu, cũng như các Trung tâm Khí hậu Khu vực, Chương trình Nghiên cứu Khí hậu Thế giới (WCRP), Cơ quan Theo dõi Khí quyển Toàn cầu (GAW), Cơ quan Theo dõi Khí quyển Toàn cầu và Dịch vụ Biến đổi Khí hậu Copernicus do ECMWF điều hành.

Tin ngắn: Tạp chí KTTV

Nguồn: https://wmo.int/media/news/climate-change-indicators-reached-record-levels-2023-wmo