Các nhà khoa học đánh giá tác động của đại dương ấm lên (phần đầu)

Sóng nhiệt trên biển xảy ra khi nhiệt độ đại dương ở một khu vực nhất định cao hơn mức trung bình trong một khoảng thời gian dài. Nhiệt độ đại dương ấm hơn tác động đến môi trường biển và các hệ sinh thái liên quan, đồng thời nhiệt độ đại dương cũng có thể thúc đẩy các cơn bão nhiệt đới đang phát triển.

Nguyên nhân sau mức độ lan rộng của các đợt nắng nóng trên biển gần đây?

Nhiệt độ đại dương trung bình hàng tháng trên toàn cầu hiện đang ở mức cao nhất mọi thời đại so với nhiệt độ kể từ khi bắt đầu có các ghi chép và có khả năng còn kéo dài hơn nữa về quá khứ, với 27% đại dương toàn cầu trải qua một đợt nắng nóng trên biển kể từ ngày 15 tháng 8 năm 20231 Tổ chức Khí tượng Thế giới mới đây công bố điều kiện El Niño diễn biến lần đầu tiên sau 7 năm. Nhiệt độ bề mặt Thái Bình Dương ấm hơn trong những năm El Niño do hàm lượng nhiệt trên đại dương được phân phối lại từ tây sang đông trên Thái Bình Dương, giải thích sự nóng lên mạnh mẽ đang phát triển ở xích đạo phía đông Thái Bình Dương. Bên cạnh vùng nhiệt đới Thái Bình Dương, một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng các đợt nắng nóng trên biển lan rộng nhất đã xảy ra trong các sự kiện El Niño lớn. Khu vực bị ảnh hưởng đặc biệt bởi El Niño là Đông Bắc Thái Bình Dương, nơi hiện cũng đang trải qua thời tiết cực kỳ ấm áp.

Những lý do thuyết phục khác có thể giải thích sự nóng lên gần đây ở các khu vực khác. Ví dụ, Bắc Đại Tây Dương đã trải qua một chuỗi các đợt nắng nóng trên biển kéo dài từ vùng nhiệt đới đến vĩ độ trung bình. Mô hình nóng lên này phù hợp với giai đoạn tiêu cực của Dao động Bắc Đại Tây Dương, một mô hình tự nhiên của sự biến đổi khí quyển có thể tác động đến gió bề mặt và ảnh hưởng đến nhiệt độ đại dương. Dao động Bắc Đại Tây Dương từ giữa tháng 4 đến giữa tháng 5 năm 2023 và hầu hết tháng 7, phù hợp với mô hình ấm lên của Đại Tây Dương được quan sát. Trong giai đoạn tiêu cực này, bụi Sahara ít bị thổi qua Đại Tây Dương nhiệt đới, cho phép nhiều ánh sáng mặt trời chiếu tới bề mặt và làm ấm đại dương. Ngoài ra, có nhiều nguyên nhân cục bộ dẫn đến hiện tượng nóng lên của đại dương. Tuy nhiên, cần có thêm dữ liệu và nghiên cứu để xác định rõ ràng các cơ chế cụ thể của các đợt nắng nóng trên biển hiện nay ở các khu vực khác nhau.

Ngoài các cơ chế liên quan đến sự biến đổi tự nhiên của hệ thống khí hậu, chúng ta biết rằng khoảng 90% lượng nhiệt dư thừa liên quan đến hiện tượng nóng lên toàn cầu đã được đại dương hấp thụ, khiến nhiệt độ bề mặt đại dương toàn cầu tăng khoảng 0,9°C kể từ trước thời đại công nghiệp. Sự nóng lên trong thời gian dài này biểu hiện dưới dạng sự tăng cường và tồn tại dai dẳng của nhiệt độ đại dương cực đoan, bằng cách làm trầm trọng thêm tác động của các biến đổi khí hậu bên trong như El Niño và Dao động Bắc Đại Tây Dương. Vì vậy, rất có thể biến đổi khí hậu đã góp phần làm tăng cường độ và mức độ bao phủ rộng rãi của các đợt nắng nóng trên biển hiện nay.

Biên dịch: Tạp chí KTTV

Nguồn: https://public.wmo.int/en/media/news/scientists-assess-impacts-of-warming-ocean